No more polls, het eind van verkiezingsonderzoek op Curaçao

Nieuws Curaçao

No more polls, het eind van verkiezingsonderzoek op Curaçao

Dick Drayer

08-03-2021 - 9 minuten leestijd

Bij de vorige verkiezingen in 2017 heeft het Kenniscentrum Curaçao een verkiezingsonderzoek gehouden, net zoals bij de verkiezing daarvoor. Rob van den Bergh, een van de onderzoekers schreef daags daarna dat het Kenniscentrum de uitkomsten niet zou publiceren. Reden: politieke partijen interpreteren de resultaten vaak incorrect, maar ook sociale partners en veel lezers. Van Den Bergh beloofde om nooit meer verkiezingsonderzoeken te houden op Curaçao. Hier legt hij uit waarom niet.

2017 was voorlopig het laatste verkiezingsonderzoek dat het Kenniscentrum Curaçao, een samenwerking tussen UDC en Curconsult, heeft uitgevoerd. De boodschap van het voorlaatste verkiezingsonderzoek over de verkiezingen van 30 september 2016 luidde: “meerderheid van de kiezers heeft nog geen keuze gemaakt”. De prognoses op basis van stemmers die aan de onderzoekers hun partijvoorkeur hadden doorgegeven gaf aan dat MFK de grootste partij zou worden met een stuk daarachter PAR, MAN en KdNT.

De verkiezingen zelf van 30 september 2016 gaven een fors ander beeld te zien. Wat dat betreft was het verkiezingsvoorspellend vermogen van deze “poll” niet groot. Maar waren de polls rond Brexit en de Amerikaanse presidentverkiezingen dan wel betrouwbaar?

Angst en vertrouwen

Het probleem met verkiezings-“polls” is de zwevende kiezer en de angst die leeft onder de kiezer. Recht-toe, recht-aan verkiezingsonderzoek geeft doorgaans een onbetrouwbaar beeld als er veel zwevende kiezers zijn. Het is een illusie te veronderstellen dat de zwevende kiezers precies hetzelfde stemgedrag vertonen als de kiezers die hun partijvoorkeur wel uitspreken.

Daarnaast doet zich ook een nieuw fenoneem voor op Curaçao, iets dat vergelijkbaar is met de recente Turkse verkiezingen over de uitbreiding van de presidentiele bevoegdheden: angst en wantrouwen. De kiezer voelt zich niet meer vrij om voor zijn politieke kleur uit te komen; hij of zij is bang voor represailles.

Behalve onze onderzoekers blijken ook anderen op Curaçao burgers en potentiële stemmers te bellen, te SMS-en of aan te spreken met het oog op de komende verkiezingen. Doel hiervan kan zijn burgers interesseren om op een bepaalde partij of kandidaat te stemmen. Daarnaast leidt de wijze waarop politieke partijen elkaar bejegenen, politici zich gedragen en uitspraken doen ertoe dat vele kiezers het vertrouwen in de politiek aan het verliezen zijn.

Als we op Curaçao naar de partijvoorkeur vragen is de persoon die geënquêteerd wordt soms niet bereid om voor zijn kleur (of partij) uit te komen uit angst dat dit later tegen hem gebruikt gaat worden: “Je weet maar nooit of de onderzoekers het niet stiekem doorgeven” en “je weet niet of het vroeg of laat tegen je gebruikt gaat worden”.

Kortom, als kiezer kan je maar beter niet zeggen wat je gaat stemmen.

Dat doet ook de meerderheid zo blijkt uit ons recente onderzoek van eind maart/begin april onder 908 stemgerechtigden: 14% geeft aan niet te gaan stemmen, 19% twijfelt en 28% houdt zijn of haar keuze vertrouwelijk. Er is een minderheid van 36% de stemgerechtigden dat wist en durfde te zeggen waarop ze gingen stemmen.

Rekeninghoudend met de restzetelproblematiek op Curacao kunnen we uitrekenen op basis van die 36% dat “het blok van 12” naar de oppositie banken verwezen zou worden na de verkiezingen. We weten in ieder geval zeker dat de betrouwbaarheidsmarges ruim zijn en daarom deze voorspelling onbetrouwbaar is.

Geen partijvoorkeur

Onderzoekers, in ieder geval de goede onder ons, hebben als professional geen partijvoorkeur. De onderzoeksmethode en persoonlijke opvattingen mogen op geen enkele manier de resultaten beïnvloeden. In diverse contacten maar vooral achter de rug van de onderzoekers wordt ons soms partijdigheid verweten wellicht vanwege onze etnische afkomst, huidskleur, onze (politieke) vrienden, familiebanden, een opdracht die we in het verleden van de overheid hebben uitgevoerd, etc. We manipuleren de resultaten op basis van onze eigen politieke belangen, zo wordt gesuggereerd. Onzin!

Gelukkig hebben de meeste media op Curaçao daar niet aan meegedaan toen we in het verleden verkiezingsresultaten publiceerden en mochten toelichten.

De vraag die resteert: zijn er toch verkiezings-“polls” mogelijk?

Het antwoord is een behoudend: JA, maar. . . . Recht-toe, recht-aan verkiezingsonderzoek is onvoldoende betrouwbaar om daar de de zetelverdeling in de Staten van Curaçao mee te voorspellen. Willen we goede verkiezingspolls houden, dan moet dat gecombineerd worden met aanvullend onderzoek onder twijfelaars en met kwantitatief onderzoek onder een diversiteit van bevolkingsgroepen (qua inkomen, sociale status, leeftijd, regio, etc.) om achter trends te komen waarom men op een bepaalde partij heeft gestemd en gaat stemmen.

Daarmee wordt verkiezingsonderzoek uitdagender voor de onderzoeker, maar daarmee ook veel complexer, tijdrovender en heel kostbaar. Om die reden voorlopig “no more polls”.