Belastingdienst Curaçao zit vooral zichzelf in de weg
De belastingdienst zit zichzelf in de weg. Dat kan geconcludeerd worden uit een quickscan die is uitgevoerd in het kader van het landspakket Curaçao als onderdeel van het Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling, COHO, overeengekomen met Nederland als voorwaarde voor liquiditeitssteun.
De afgelopen maanden is door een team van vijf medewerkers bestaande uit medewerkers van de SOAB, het Ministerie van Financiën, en medewerkers van de Belastingdienst van de BES (Bonaire, St. Eustatius en Saba), een fact-finding QuickScan uitgevoerd bij de Inspectie der Belastingen en Ontvanger van Curaçao.
Het doel van de doorlichting was na te gaan op welke wijze de Belastingdienst van Curaçao het best kan worden geholpen in de verdere professionalisering van de dienst.
Volwassenheidsniveau
Het team heeft de doorlichting uitgevoerd met behulp van de Tax Administration Diagnostic Assessment Tool (TADAT) van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). TADAT geeft een model om de gezondheid van de 9 belangrijkste performance area’s en 32 performance indicators van een belastingdienst te beoordelen, en het volwassenheidsniveau daarvan tegen de achtergrond van een internationale good practices referentiekader vast te stellen.
Het volwassenheidsniveau wordt volgens een door TADAT voorschreven systematiek gescoord op een schaal van A (“good practice”) tot en met D (niet aanwezig en/of grote mogelijkheid tot verbetering).
Score
De belastingdienst heeft als volgt gescoord:
Uit de doorlichting is gebleken dat de belastingdienst op de verschillende performance indicatoren niet hoog scoort en dat er veel ruimte is voor verbetering.
Bevindingen
De belangrijkste bevindingen van de doorlichting kunnen als volgt worden samengevat:
- Ondanks het feit dat alle elementen van een Belastingdienst aanwezig zijn, functioneert de Belastingdienst Curaçao niet als een (integrale) Belastingdienst en wordt het ook niet bestuurd als een (integrale) Belastingdienst.
- De doorlichters hebben geen planning en control cyclus met duidelijke doelstellingen (op de keten gebaseerd, prestatie gedreven en SMART geformuleerd) aangetroffen.
- Performance management op alle lagen beperkt zich vooral tot sturing op aanwezigheid en/of op verouderde productiviteitsnormen.
- Integraal management (waarbij de HR en de verantwoordingsverplichtingen zo dicht mogelijk bij de verantwoordelijke manager belegd wordt) ontbreekt.
- Het management en de uitvoering maken in onvoldoende mate gebruik van de mogelijkheden van moderne IT systemen.
- De databases worden in onvoldoende mate benut voor management analyses, productie meting en aansturing. Het management heeft geen zicht op de eigen data. Hierdoor ontstaat een onjuist beeld waarop de dagelijkse “sturing” wordt vormgegeven
- Lean aspecten (werkzaamheden enkelvoudig uitvoeren, kwaliteitsmanagent, procesgericht werken en beperken beweging en verlies) zijn niet in de besturing geïntegreerd waardoor de denkrichting alleen het bekende c.q. het vertrouwde bevat.
- Voor wat betreft de automatisering kan worden gesteld dat de ontwikkelagenda en de wensen vooral worden/werden ingegeven door de kennis van de werking van de oude systemen. Met name omdat de nieuwe systemen anders werken (van transactie en batch gestuurd naar workflow based en proces management) leidt dat automatisch tot verkeerde keuzes c.q. onwenselijke uitkomsten.
- Een gebrek aan innovatiekracht / oplossingsgericht denken doordat bij implementaties eigenlijk alleen vanuit de kennis van de huidige processen en systemen en wetgeving wordt gedacht.
- Door de organisatievorm (ontvanger en inspectie gescheiden) en door de oude manieren in proces denken, middelgericht organiseren, verouderde systemen en kwalitatief lage basisadministratie is het grootste deel van het werk op de kantoren ad hoc. Dit ad hoc werken zorgt voor het niet planmatig kunnen oppakken en steeds verder oplopen van achterstanden.
- Een moderne Belastingdienst is normaal gesproken klant georiënteerd en vanuit de klant vervolgens proces georiënteerd. De inspectie heeft \ een verouderde middelgerichte organisatievorm. Alle op automatisering gerichte Belastingdiensten hebben deze middelgerichte vorm verruild voor een beter te automatiseren klantgerichte vorm. Deze klantgerichte vorm heeft vele voordelen voor de klant omdat die in die vorm centraal komt te staan.
- Door het niet (willen/ kunnen) loslaten van oude organisatievormen heeft het ICT implementatie traject veel hinder ondervonden. Bovendien hebben de onderzoekers vastgesteld dat een strategisch ICT implementatie management ontbrak over de inspectie en de ontvanger heen waardoor er, voor een integrale Belastingdienst, niet altijd de meest passende oplossing is gekozen.
- Op het gebied van onafhankelijkheid (in de behandeling) en integriteit kunnen verbeterstappen gezet worden.
- De onderzoekers hebben waargenomen dat op het gebied van IT, financiën, werkprocessen, personeel, leiding, aansturing en verantwoording en transparantie veel te verbeteren valt.
Vervolgstappen
Het wordt niet eenvoudig om de Belastingdienst van Curaçao te optimaliseren. De inspectie en de Ontvanger weten dat er nog veel moet gebeuren maar kijken vooral naar buiten voor de oplossingen. Er bestaat geen quick fix die alle problemen in één klap oplost. De hervorming van de belastingdienst zal een lange weg zijn die een beroep zal doen op het uithoudingsvermogen van alle betrokkenen, concludeert de Quikscan.
Het ministerie van Financiën zal dit rapport delen met verschillende stakeholders en zal vooruitlopend op het geactualiseerd hervormingsplan alvast starten met de uitvoering van de korte termijn adviezen van de onderzoekers, waaronder de vorming van een enkelvoudige maar integrale aansturing van de belastingdienst, met voldoende mandaat om de aangetroffen gewoontes te doorbreken en regie om de hoogstnoodzakelijke veranderingen in de organisatie, processen en IT-ondersteuning door te voeren.
- Startschot voor duidelijke visie binnenstad
- Curaçaose overheid heeft 244 vacatures
- Curaçao erkent rechterlijke uitspraken Suriname
- Modernisering straatverlichting op Curaçao gestart
- Parlement geeft ruim een miljoen gulden uit aan reisbudget