Boeroes, heimwee van een witte Surinamer
Of het bij ons in Noord-Nederland ook zo verschrikkelijk hard had geregend, vroeg mijn moeder een keer toen ik haar aan de telefoon had. ‘Hier in Veghel ging het tekéér!’ zei ze opgewonden. Al die tijd dat ze in Holland woont, had ze nog nooit zoiets meegemaakt. ‘Het was precies een sibibusi, je weet toch, zo’n tropische stortbui? Ik heb de voordeur opengezet om het geluid te horen.’
Och, de regen. Mijn moeder Anne Marie – ze wordt meestal Anne genoemd – was er dol op, vroeger, in Suriname, toen ze klein was. Dan lag ze in haar bed te luisteren naar het geluid dat de dikke druppels maakten op de zinken daken. Soms ging ze ook naar buiten om in de plassen te spelen. Kwakwa noemde haar neef George haar daarom: Eendje.
Vanbuiten is ze een Nederlander: witte huid, donkerblond haar, blauwe ogen. Maar vanbinnen is ze zo Surinaams als wat. Mijn moeder is een Boeroe: een nakomeling van negentiende-eeuwse Nederlanders die naar Suriname kwamen. Ze bleven, zoals dat gaat met migranten. Ze bleven in hun nieuwe land, dat in de loop der generaties onder hun witte huid kroop en in hun bloed ging zitten, tot hun oude land vreemd was geworden en het nieuwe land vertrouwd. Tot ze geen Nederlanders meer waren, maar Surinamers.
Wítte Surinamers.
Boek
Wat volgt in het artikel Boeroes, heimwee van een witte Surinamer, in het online geschiedenismagazine Historiek, is een reconstructie van het verhaal dat Karin Sitalsing beschrijft in haar boek Boeroes, een familiegeschiedenis van witte Surinamers.
Dat verscheen in 2016 bij uitgeverij Atlas Contact. Boeroes, witte Surinamers, waren arme boerengezinnen die in 1845 vertrokken naar Suriname. Vruchtbare grond, ruimte, woningen, vee: alles zouden deze kolonisten krijgen. Maar toen ze aankwamen op de verlaten plantages was er niets, behalve moeras, muggen en allesverzengende hitte.
De familie van auteur Karin Sitalsing was zo’n familie. In ‘Boeroes’ onderzoekte ze haar eigen familiegeschiedenis. Haar moeder kwam – na de Surinaamse onafhankelijkheid – met haar gezin weer terug naar Nederland. Een Surinaamse die eruit zag als een Hollandse. Het artikel in Historiek is een fragment uit de inleiding en proloog van Sitalsing’s boek.
- lees hier verder in Historiek, het online geschiedenismagazine in Nederland