Door Caribisch Netwerk | Oscar van Dam
In het jaar waarin zij zeventig is geworden, heeft Ini Statia één van haar dromen waargemaakt. De taalliefhebber debuteert als dichter en brengt een boek uit in drie talen.
Ze werkte bij de taalinstituut FPI, was docent, organiseert literaire evenementen en geeft schrijvers- en vertalerscursussen. Eigenlijk is ze al heel haar leven bezig met taal, vooral met haar moedertaal Papiamentu. Na ruim vijftig jaar bijdragen schrijven voor kranten, is het tijd voor een gedichtenbundel.
Op het Curaçaose Wilhelminaplein lacht Ini Statia een beetje verlegen, maar eigenlijk is ze best trots op haar boek. Thuis, op haar computer had ze veel geschreven. Voor zichzelf, aanvankelijk. Achteraf blijkt de corona-pandemie voor haar een mooie gelegenheid om in haar archieven te duiken.
“Het zijn gedichten die ik heb geschreven over een bepaalde periode. In de aanloop naar mijn zeventigste verjaardag, nam ik de tijd en de rust om ze te lezen, waar nodig aan te passen, nieuwe te schrijven en uiteindelijk te publiceren.” Drie woorden die bij haar blijven hangen, als ze de gedichten dan leest. “Kracht, heling en hoop.”
In drie talen
“Toen ik ging bekijken wat ik allemaal had geschreven, realiseerde ik me dat er zowel gedichten in het Papiaments, Nederlands als Engels waren. Ik wilde niet voor één taal kiezen.” En dankzij Lucille Berry-Haseth (vertaling Papiamentu) en Richenel Ansano (vertaling Engels) heeft ze alle gedichten drietalig kunnen publiceren: ‘Na nòmber di amor/In naam der liefde/In the Name of Love’.
Voor Statia is het publiceren van de bundel nogal een stap, ook al heeft ze al veel gedaan en betekend als het gaat om taal op de abc-eilanden. “Ik vind het wel spannend dat dadelijk anderen die gedichten ook gaan lezen en daar een mening over hebben.” Maar, ze heeft de smaak te pakken. “Ik ben, zoals altijd, door blijven gaan met schrijven. Ik heb al weer genoeg gedichten voor een tweede bundel”, zegt ze met een glimlach.
De bundel opent met het gedicht ‘Mijn taal en ik’, dat daarna in het Papiaments is afgedrukt (‘Mi lenga ku mi’) en daarna in het Engels (‘My language and I’).
Hieronder het volledige gedicht in het Nederlands.
Mijn taal en ik
Mijn taal stroomt met de oceaan
uit duizenden richtingen binnen;
de big bang spat in ontelbare deeltjes uiteen:
de kiem is gelegd, gefluisterde passie
bezielt en beademt de verwachting
van grenzeloze groei en potentie.
Zacht deinend smelten mijn taal en ik samen.
Mijn taal steekt de zee over, vaart en vliegt
van het ene eiland naar het andere.
De stem van de vrouw die mijn taal draagt
voedt haar met zang, gedichten en verhalen,
die vol verlangen in me neerdalen.
Mijn taal vibreert, vloeit en ontroert;
zij luistert, leert, betovert en bemint.
Mijn taal sleept gestrande inheemse klanken,
in bruisend Afrikaans bloed gedompeld,
uit een ver verleden met zich mee.
Mijn taal buigt, barst en breekt soms bijna,
wil ondanks de pijn geboren worden,
zich voortplanten, helen en voldragen zijn.
Mijn taal en ik, tot het einde samen.
Statia is in 1952 uit Bonairiaanse ouders op Aruba geboren. Zij woonde en werkte op elk van de abc-eilanden: Aruba, Bonaire en Curaçao. Ze studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde in Groningen en specialiseerde zich in het Papiaments, haar moedertaal. De presentatie van de bundel heeft in de afgelopen weken daarom ook plaatsgevonden op álle drie eilanden.
De bundel Na nòmber di amor/In naam der liefde/In the Name of Love (106 pagina’s) wordt uitgegeven door In de Knipscheer en is tot stand gekomen door onder andere een bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch Gebied.
