WILLEMSTAD – Demissionair premier Mark Rutte heeft afgelopen donderdag een erepenning voor Menslievend Hulpbetoon in goud uitgereikt aan de nabestaanden van Jan Zwartendijk. Zwartendijk, voormalig Philips-directeur en plaatsvervangend consul in Litouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog, redde duizenden Joden van de Holocaust door hen visa voor Curaçao te verstrekken.

Deze hoogste onderscheiding van de Nederlandse staat werd in ontvangst genomen door de kinderen van Zwartendijk. Tot nu toe zijn er minder dan 90 van deze erepenningen uitgereikt. Premier Rutte prees Zwartendijk voor zijn moed en daadkracht: “Het zijn vaak mensen op de achtergrond die het uitzonderlijke doen. Die het verschil maken.”

Zwartendijk kwam in Litouwen terecht omdat hij directeur was van een Philips-vestiging in het land. Tijdens zijn dienstverband als plaatsvervangend consul verstrekte hij duizenden visa voor Curaçao aan Joodse vluchtelingen, waardoor zij uit handen van de nazi’s konden ontsnappen.

Het Kapittel voor Civiele Orden, het orgaan dat adviseert over koninklijke onderscheidingen, besloot eerder dit jaar om een uitzondering te maken voor Zwartendijk. Dit is opmerkelijk omdat de Nederlandse regering in 1951 al had besloten geen onderscheidingen meer uit te reiken voor verzetsdaden. De ceremonie vond plaats op kasteel Duivenvoorde in Voorschoten.

Vorig jaar werd in Eindhoven een monument onthuld ter ere van verzetshelden uit de Tweede Wereldoorlog, en in het bijzonder ter ere van Jan Zwartendijk. Het is een eerbetoon dat ook op Curaçao, de bestemming van de visa, zeker zal resoneren.