“The shit is really hitting the fan”, zegt een bezorgde Judi. Ze is geboren en getogen op Sint-Maarten, woonde jarenlang in Nederland, maar sinds drie jaar is ze weer terug op het eiland. “Het loopt hier uit de hand en als dit vandaag of morgen niet eindigt, moeten ze echt de noodtoestand uitroepen.”

Het is al dagenlang onrustig op het Franse deel van Sint Maarten, Saint Martin. Dat merkt ook Judi vanaf het Nederlandse deel op het kleine eiland. Veel bewoners zijn woest. Betogers blokkeren de grens, vernielen auto’s en vallen toeristen aan. “Als je wit bent gooien ze stenen naar je.”

De betogers vinden dat de Franse regering zich nu veel te veel bemoeit met de wederopbouw van het eiland na orkaan Irma, die twee jaar geleden grote verwoestingen aanrichtte. Ook zijn burgers boos over de drinkwatervoorziening die al lang slecht is en waar volgens hen nauwelijks in wordt geïnvesteerd.

In de praktijk is er na Irma ook te weinig herbouwd, terwijl vanuit Parijs deze week wel weer strengere regels werden opgelegd over waar straks gebouwd mag worden en waar niet. Maar volgens Judi is dat een zaak die al speelde voor orkaan Irma.

“Het probleem is dat er inwoners zijn die jaren geleden stukken grond hebben geclaimd”, zegt ze. “Al voor Irma moesten mensen hier hun papieren voor gaan regelen en belastingen gaan betalen. Maar mensen die dat niet hebben geregeld, mogen nu niet herbouwen.”

Tegelijkertijd wordt er over sommige stukken land gezegd dat het na Irma vervuild zou zijn en onbewoonbaar. “Maar mensen met veel geld, vaak blanken, mogen daar dan vervolgens wel bouwen. Of het te maken heeft met het feit dat zij hun papieren wel in orde hebben, of dat er ook een vorm van racisme in het spel is, ik weet het niet.”

Conflict
Het sentiment wordt door veel mensen herkent. Er zijn ook juridische procedures gestart om mensen te onteigenen van hun grond en dat heeft ook enorm kwaad bloed gezet.

Het conflict tussen St. Martin en Parijs te vergelijken met de verhouding Nederland met de BES eilanden, maar dan tien keer dwingender vanuit Parijs. Ouderwets koloniaal. Het conflict is terug te voeren op de contradictie tussen Parijs-bestuur en prefectuur lokaal bestuur. Ook hier gaat het over de regels die Parijs oplegt.

Judi begrijpt daarom de boosheid van de burgers wel. “Je hebt als inwoner gewoon niet het gevoel dat je land je beschermt”, zegt ze. “Er zijn gewoon nog steeds mensen die in hun auto wonen.”

Wel veroordeelt ze het geweld dat de demonstranten gebruiken. “Dit is niet hoe je protesteert. Hoe kun je nou iemands auto zo in brand steken? We hebben net Irma meegemaakt. Het is vreselijk en dit heeft effect op ons toerisme. We worden geraakt in ons inkomen.”

Volgens Judi heeft de bevolking vooral het gevoel dat de Nederlandse regering wegkijkt. “We willen de attentie van Nederland. We willen weten wat er gaat gebeuren als deze protesten overslaan naar de Nederlandse kant.”