Oranjestad – Er is nog onvoldoende zicht op een duurzame verbetering van de overheidsfinanciën van Aruba. Het College Aruba financieel toezicht (CAft) verwacht dat de afgesproken tekortnorm voor het begrotingsjaar 2019 wordt behaald, maar het gaat om meer dan dat: in het samenwerkingsprotocol tussen Aruba en Nederland is uitdrukkelijk bepaald dat ook de onderliggende uitgaven en inkomsten moeten bijdragen aan duurzame overheidsfinanciën.

Zo moeten de personeelsuitgaven blijven binnen de afgesproken norm van 479 miljoen gulden.

Advies tot aanwijzing

Op 23 september 2019 heeft het CAft de Rijksministerraad een advies gestuurd tot het geven van een aanwijzing aan Aruba.  

Geconstateerd is dat het land onvoldoende maatregelen neemt om tot duurzame verbetering van de overheidsfinanciën te komen. Daarbij is het essentieel dat de personeelslastennorm uit het samenwerkingsprotocol wordt gehanteerd en dat de hervorming van de belastingen wordt doorgevoerd. De afhankelijkheid van incidentele baten is te groot, hetgeen risico’s met zich meebrengt.

Personeelslasten

Wat de beoogde verlaging van de personeelslasten betreft, schrijft het protocol tussen Aruba en Nederland voor dat de personeelslasten – inclusief werkgeversbijdragen – in het jaar 2019 maximaal 479 miljoen gulden mogen bedragen. Omdat de personeelslasten van het Interim Begrotingsfonds Sociaal Crisisplan (IBSCP) onder deze personeelslastennorm vallen, zijn in 2019 aanvullende besparingen nodig om aan de norm te kunnen voldoen.

Het CAft heeft recentelijk in overleg met de regering een analyse gemaakt van de overwerkkosten bij de overheidsdiensten waar overwerk het meest voorkomt. De resultaten van deze analyse zijn aangeboden aan de regering. Het CAft vertrouwt erop dat de bevindingen en aanbevelingen behulpzaam zullen zijn bij het bepalen van de aanpak van de te hoge personeelslasten.

Belastinghervorming

Begin dit jaar is gestart met een belastinghervorming, waarbij het stelsel van heffingen en belastingen wordt gewijzigd en waar mogelijk eenvoudiger gemaakt. Tot nu toe is slechts een deel van het belastinghervormingsplan doorgevoerd, waardoor het risico bestaat dat de beoogde meerjarige meeropbrengsten onvoldoende zullen worden gerealiseerd.

Begroting 2020

De ontwerpbegroting 2020 is niet ingediend, terwijl de Staatsregeling van Aruba voorschrijft dat deze uiterlijk op 1 september moet zijn aangeboden aan de Staten. In 2020 dient het financieringssaldo met circa 50 miljoen gulden te verbeteren, afgezet tegen de huidige prognose van het resultaat voor 2019. Daarnaast zijn als gevolg van kostenstijgingen (22 miljoen gulden) en de autonome groei van de personeelslasten (10 miljoen gulden) aanvullende ombuigingen nodig om de overschotnorm in 2020 te halen.