AMSTERDAM – Studenten en onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam (UvA) worden geconfronteerd met de schokkende achteruitgang van koraalriffen op Curaçao. Tijdens hun jaarlijkse duikexpedities om koraalsoorten te identificeren voor de master marinebiologie, ontdekken zij steeds vaker de verwoestende effecten van klimaatverandering en ziektes op deze kwetsbare ecosystemen. Ze schrijven erover in Folia, het journalistieke en onafhankelijke medium van de Universiteit van Amsterdam.

Een van de opvallende observaties betreft een groot hersenkoraal (Colpophyllia natans), dat in het verleden als een robuust kenmerk van de Caraïbische riffen werd gezien. Maar dit jaar werd vastgesteld dat het koraal volledig is afgestorven, een sombere illustratie van de problemen waarmee de riffen kampen.

De situatie op Curaçao is bijzonder ernstig. Ongeveer de helft van de riffen is aangetast door een ziekte die in 2014 in Florida werd ontdekt en zich nu snel verspreidt in het Caraïbisch gebied. Deze ziekte, bekend als stony coral tissue loss disease, tast meer dan twintig soorten koralen aan en kenmerkt zich door luipaardachtige vlekken die over de koralen uitbreiden.

Deze zomer werden de riffen extra zwaar getroffen door bleaching, veroorzaakt door een significante temperatuurstijging van het zeewater naar 34 graden Celsius. Hoewel koralen in staat zijn te herstellen van bleaching, was de extreme hitte van deze zomer te veel voor veel koralen, wat resulteerde in massale sterfte.

Ondanks pogingen om de verspreiding van de ziekte te beperken door het aanbrengen van een antibiotische pasta op de aangetaste koralen, met hulp van Curaçaose duikwinkels, bleek dit onvoldoende om de algemene achteruitgang te stoppen.

De UvA zet zich in voor het herstel van de riffen door nieuwe koralen op te kweken en uit te zetten. Kelly Latijnhouwers, een UvA-promovenda die op Curaçao woont, benadrukt echter dat dit de onderliggende oorzaken van de koraalsterfte niet oplost. Het beleid moet veranderen om de riffen te redden, aangezien klimaatverandering de hoofdoorzaak is van de problematiek.

De impact van de achteruitgang is niet alleen wetenschappelijk zorgwekkend, maar ook demoraliserend voor de studenten en onderzoekers die getuige zijn van deze veranderingen. Het wordt steeds moeilijker voor studenten om de koraalsoorten die ze uit hun studieboeken kennen, in het echt te identificeren, omdat sommige soorten niet langer te vinden zijn.

Maar er is een sprankje hoop: sommige koraalsoorten en de jonge koralen die zijn uitgezet, overleven de verbleking en ziekte door de beschutting van grotere riffen. Desalniettemin is het duidelijk dat het herstel van de riffen een langdurig proces zal zijn, mogelijk zelfs duizenden jaren in beslag neemt.