KRALENDIJK – De weerstand tegen een enorme afvalberg op Bonaire is aan het groeien na een recent rapport van de Inspectie Leefomgeving en Transport, waarin wordt gesproken van “ernstige milieurisico’s”. Omwonenden hopen dat er eindelijk iets wordt gedaan met hun zorgen die ze al jaren uiten.

Want de strijd tegen de stortplaats van Selibon op Bonaire is allesbehalve nieuw. Al jarenlang beloofden opeenvolgende bestuurders van het eiland een oplossing te zoeken voor de problemen rondom de ‘landfill’, zoals de vuilstort wordt genoemd. Concrete verbeteringen bleven uit. Maar nu de ILT opnieuw alarm slaat over de zorgwekkende situatie, eisen omwonenden dat de overheid daadwerkelijk ingrijpt.

Farid Ayubi is een van de bewoners die al jarenlang in de schaduw van de stortplaats van Selibon wonen. De landfill is de officiële plek waar al het vuil van Bonaire wordt gebracht. Wat ooit een paradijs was, is volgens hem veranderd in een helse plek die zijn gezondheid en levenskwaliteit ernstig heeft aangetast.

Ayubi kampt met hartklachten, ademhalingsproblemen en neurologische aandoeningen die hij rechtstreeks toeschrijft aan de vervuiling. “Toen ik hier kwam wonen, was het nog een paradijs. Ik kon de zee zien en rondlopen bij de lagoon, het binnenwater en flamingo’s bewonderen” zegt hij. Nu zijn de ramen van zijn huis dichtgeplakt met karton en is elk kiertje gedicht met siliconen, allemaal om de giftige dampen buiten te houden .

‘Alles gaat dood’

De gezondheidsproblemen van Ayubi zijn divers en ernstig. Hij beschrijft hoe hij kortademig werd na een hartaanval en nu dagelijks moeite heeft met ademhalen. “Ik word heel moe en de hitte maakt het nog erger. De airco draait hier 24 uur per dag. Drie stuks, want zonder die koude, schone lucht kunnen we niet leven.”

De gevolgen van de vervuiling reiken verder dan alleen Ayubi’s eigen gezondheid. Ook zijn dieren worden getroffen. “We hadden twee honden die op dezelfde dag zijn gestorven, vlak nadat ik zelf een hartaanval had gekregen. Overal zie je hier dode dieren: vogels, leguanen, katten. Alles gaat dood, en dat raakt me diep.”

Zijn buren hebben vergelijkbare ervaringen: ook zij vinden vaak dode dieren in hun tuin en kampen met gezondheidsklachten. Vooral kinderen in de buurt zijn kwetsbaar voor de luchtvervuiling, die leidt tot ademhalingsproblemen en huidirritaties.

Het inspectierapport van de ILT onderschrijft de zorgen van de omwonenden van de Selibon-landfill: er is sprake van ernstige milieurisico’s, waaronder vervuiling van lucht, grondwater en zelfs de zee. Sinds maart 2024 hebben er meerdere branden gewoed op de stortplaats, die ondergronds nog steeds smeulen en voortdurende overlast veroorzaken.

Farid Ayubi beschrijft hoe hij meubels verloor door de brand en de bijbehorende stank. “Al mijn meubels, alles wat stof had, heeft de geur van de brand geabsorbeerd. Ik kon ze niet houden, want die stank gaat er nooit meer uit.”

Bestuurder Nina den Heyer gaf in een reactie aan dat de zorgen van de bewoners terecht zijn en dat het bestuurscollege nu actie onderneemt. Ze benadrukt dat de situatie niet nieuw is, maar stelt dat er met het ILT-rapport nu wel een concrete aanleiding is om door te pakken.

Toch klinkt deze boodschap veel omwonenden bekend in de oren. “Hoe geloofwaardig is dit nog?” vraagt Ayubi zich hardop af. “De overheid heeft ons al zo vaak beloofd dat er iets zou veranderen, maar er gebeurt niets.”

Ayubi en andere bewoners zijn duidelijk: ze willen dat de stortplaats voldoet aan alle milieuregels, en dat de overheid eindelijk verantwoordelijkheid neemt. Ayubi: “Het is genoeg. Deze vervuiling kan niet langer doorgaan, het bedreigt onze gezondheid en onze kinderen”.

Toch heeft hij nu toch meer hoop dan ooit. “De buurtbewoners vormen samen een hechte gemeenschap die vastbesloten is om verandering eindelijk af te dwingen. We hebben steun in de rug van de ILT en we hebben nu meer mensen die samen met ons strijden, nieuwe warriors die zich bij ons hebben aangesloten.”

“Er is een nieuwe energie en de aandacht die we eindelijk krijgen van de instanties geeft me het gevoel dat dit keer het verschil gemaakt kan worden.”