KIYV – Oekraïne heeft een aantal online gokbedrijven op de sanctielijst geplaatst vanwege banden met Rusland. Daarbij zijn meerdere op Curaçao gevestigde bedrijven, zoals 1xBet. Onderzoeksplatform Follow the Money deed onderzoek naar deze bedrijven op Curaçao en vond in totaal acht brievenbusfirma’s met Curaçaose licentie, die op de sanctielijst staan, omdat ze banden met Rusland onderhouden.

Follow the Money heeft namen en adressen op de sanctielijst vergeleken met gegevens uit het handelsregister van Curaçao. Zo is achterhaald om welke gokbedrijven het gaat, of deze een Curaçaose licentie hebben en welke trustkantoren hun belangen behartigen.

Een van de meest ongrijpbare goksites ter wereld is al bijna tien jaar gevestigd in Willemstad. De anonieme gevel van de Chuchubiweg nummer 17 verraadt niets, en werknemers van de bookmaker vertonen zich hier niet.

Maar het Curaçaose adres komt sinds kort wel voor op een Oekraïense sanctielijst, want 1xBet, het wereldwijd actieve miljardenbedrijf dat er staat ingeschreven, heeft Russische eigenaars.

1xBet is niet het enige ‘Curaçaose’ bedrijf op de Oekraïense sanctielijst. Ook Parimatch.com en Betcity.net staan erop; allemaal grote internationaal opererende goksites. Ze zijn officieel op Curaçao gevestigd via trustkantoren en papieren bedrijven en maken gebruik van Curaçaose goklicenties.

‘De kwaadaardige staat’

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky kondigde onlangs maatregelen aan tegen honderden gokbedrijven, gelieerde ondernemingen en hun eigenaren en directeuren. De sancties komen van de veiligheids- en defensieraad van Oekraïne en zijn gericht tegen bedrijven die ‘tegen het belang van Oekraïne hebben gehandeld.’

Zelensky noemde de maatregelen een stap ‘tegen individuen en rechtspersonen die banden hebben met de kwaadaardige staat’. De mensen en bedrijven op de lijst mogen een halve eeuw geen zaken meer doen in Oekraïne en hun bezittingen worden waar mogelijk geblokkeerd. Oekraïne roept de EU, VS en andere landen op om ook maatregelen te nemen.

Nederland

Het signaal van Oekraïne is inmiddels aangekomen in Nederland, leert navraag door Follow the Money. Curaçao is een zelfstandig land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, maar Den Haag is verantwoordelijk voor de buitenlandse betrekkingen. “Het ministerie van Buitenlandse Zaken is hierover in contact met Oekraïne en andere internationale partners”, zegt een woordvoerder van het ministerie, die verder geen details kan geven.

“In algemene zin zijn voor Nederland alle voorstellen over sancties bespreekbaar. Daarbij wegen wij in het bijzonder de impact van voorgestelde maatregelen en eenheid onder EU-lidstaten zwaar.”

Geen vergunning? Geen probleem

Curaçao is een vrijhaven voor goksites. Wereldwijd opereren vele duizenden websites onder een Curaçaose vergunning, bleek al eerder uit onderzoek van Follow the Money. De omzet van bekende namen als 1xBet en het (ook op Curaçao gevestigde) cryptocasino Stake.com bedraagt miljarden dollars, meldde de Financial Times in maart.

De online gokindustrie op Curaçao is in handen van een klein aantal particuliere
ondernemingen; de masterlicentiehouders, zoals Curaçao eGaming en Antillephone. Deze bedrijven hebben toen dat nog kon een officiële overheidsvergunning bemachtigd, en verstrekken nu zelf ongelimiteerd ‘sublicenties’.

In folders met namen als No License, No Platform, No Problem, worden licenties mét brievenbusadres aangeboden voor enkele tienduizenden dollars per jaar. Niemand weet precies hoeveel sublicenties er zijn verstrekt, aan wie, en waar deze goksites actief zijn, laat staan of ze zich aan de regels houden. Toezicht op de wirwar van Curaçaose vergunningen en brievenbusfirma’s ontbreekt.

In antwoord op Kamervragen na publicaties van Argos en Investico erkende minister Franc Weerwind voor Rechtsbescherming vorig jaar het gebrek aan toezicht en de risico’s op misstanden. “De gevolgen kunnen onder andere het onvoldoende waarborgen van consumentenbescherming en een toegenomen risico op witwassen via online kansspelen zijn.”

Regels

Nederland dringt er al langer op aan dat Curaçao wet- en regelgeving invoert ‘die voorziet in een onafhankelijke toezichthouder op online kansspelen’. Deze moet voortaan de licenties gaan verstrekken – met de mogelijkheid ze ook weer in te trekken als een bedrijf zich niet aan de regels houdt.

En dat gebeurt vaak: alleen al de Spaanse autoriteiten hebben de afgelopen twee jaar voor 87 miljoen euro aan boetes opgelegd aan Curaçaose goksites. Ook in Nederland treedt de Kansspelautoriteit geregeld op tegen illegale goksites uit Curaçao.

De gewenste nieuwe aanpak laat echter op zich wachten. De Curaçaose minister Javier Silvania van Financiën liet vorig jaar weten dat de hervormingen prioriteit hebben, maar dat ‘concrete inhoudelijke stappen’ nog moeilijk te maken zijn.

Silvania zei graag te zien dat de winst die er gemaakt wordt met licenties en postadressen minder aan trustkantoren en meer aan het land zelf ten goede zou komen. Ook ziet hij kansen voor de lokale werkgelegenheid als Curaçao meer invloed op de online gokindustrie zou krijgen.

Faillissement

Voor bedrijven als 1xBet blijft Curaçao voorlopig een paradijs. De bookmaker die in veel landen verboden is, werkt samen met gerenommeerde voetbalclubs als FC Barcelona, Paris Saint-Germain en de Italiaanse Serie A-competitie. De Serie A-website opent zelfs met een paginabrede pop-upadvertentie van 1xBet.

De Russen Sergey Karshkov, Roman Semiokhin en Dmitry Kazorin zijn de personen achter 1xBet. Hun namen werden in 2021 genoemd in een strafzaak in Rusland, vanwege het illegaal aanbieden van gokspelen en het niet afdragen van belastingen over honderden miljoenen euro’s aan inkomsten. De mannen staan ook op de Oekraïense sanctielijst en wonen op Cyprus.

In landen waar het beruchte gokbedrijf inmiddels verboden is, maakt het gebruik van mirror sites om zijn klanten te kunnen blijven bedienen. De Kansspelautoriteit gaf 1xCorp, de Curaçaose brievenbusfirma van 1xBet, al een boete van tonnen omdat het onder verschillende namen met vele tientallen websites actief was op de Nederlandse markt. Alle sites waren toegankelijk met hetzelfde 1xBet-account.

1xCorp is in 2022 failliet verklaard. De Hoge Raad bevestigde dit jaar het faillissement, dat was aangevraagd door de Stichting Belangenvereniging Gedupeerden Online Kansspelen, SBGOK. De stichting won een claimzaak tegen 1xCorp namens spelers die hun geld niet hadden ontvangen, maar het bedrijf heeft nooit betaald.

Kort daarna stuurde 1xBet een persverklaring uit om ’geruchten over een faillissement die op verschillende websites zijn geplaatst’ af te doen als ‘fantasie en complete nonsens’. Als bewijs dat 1xBet ’geen enkel probleem heeft met de Curaçaose licentie’ staat de vergunning van hun nieuwe brievenbusfirma in de verklaring. Dat is Acom Latin America, een naam die ook op de Oekraïense sanctielijst staat. Adres: Chuchubiweg 17, Willemstad.

Reactie

Follow the Money heeft de betrokken trustkantoren gevraagd of zij maatregelen gaan treffen naar aanleiding van de Oekraïense sanctielijst. De meeste hebben niet op mails en herinneringen gereageerd of willen niet inhoudelijk antwoorden. ‘Ik werk niet mee aan dit soort onderzoeken’, mailt bijvoorbeeld directeur Rudsel Lucas van RudLuc Directors.

George van Zinnicq Bergmann is de enige die wel op vragen ingaat. Hij is via EMS Management Services vertegenwoordiger van Betcity Network N.V. Dat is de brievenbusfirma op Curaçao achter Betcity.net. In Rusland is Betcity een van de grootste bookmakers.

“Uw verzoek om informatie heeft ertoe geleid dat wij kennis hebben genomen van de genoemde sancties. Na bestudering van de sancties en het uitvoeren van een enhanced due diligence op de klant en haar activiteiten, hebben wij besloten de relatie met Betcity niet voort te zetten”, aldus Van Zinnicq Bergmann.

De bij 1xBet en Parimatch betrokken Curaçaose trustkantoren hebben niet gereageerd. Het in Oekraïne gevestigde hoofdkantoor van Parimatch gaf eerder wel een verklaring en liet daarin weten het niet eens te zijn met de sancties. Het bedrijf zegt dat het zijn activiteiten in Rusland heeft stopgezet.