AMSTERDAM – Kleine eilandstaten, bekend als Small Island Developing States (SIDS), ervaren disproportioneel hoge kosten bij het leveren van publieke diensten. Een nieuw rapport van het Economisch Bureau Amsterdam toont aan dat deze schaalnadelen het gevolg zijn van structurele factoren zoals geïsoleerde ligging, een kleine bevolking, en een hoge afhankelijkheid van geïmporteerde goederen en natuurlijke hulpbronnen.

Volgens het onderzoek verhogen invoer en gebruik van natuurlijke hulpbronnen de publieke uitgaven aanzienlijk. Importkosten stijgen door hoge transportuitgaven, terwijl intensieve exploitatie van natuurlijke hulpbronnen leidt tot uitputting en stijgende kosten. Tegelijkertijd blijkt dat exportactiviteiten en hogere bevolkingsdichtheid de kosten juist kunnen verlagen. Kleine eilandstaten spenderen gemiddeld één procentpunt van hun bruto binnenlands product meer aan publieke consumptie dan andere landen.

De onderzoekers benadrukken dat de unieke uitdagingen van SIDS niet enkel economische gevolgen hebben, maar ook maatschappelijke en milieutechnische beperkingen opleggen. “Veel eilandstaten staan onder druk door beperkte middelen en de hoge kosten van noodzakelijke diensten,” aldus het rapport.

Oplossingen

Het rapport suggereert verschillende strategieën om schaalnadelen te verminderen. Zo zou Internationale samenwerking, waarbij eilanden hun middelen en kennis delen, nieuwe mogelijkheden kunnen doen ontstaan. Denk aan gezamenlijke inkoop van dure technologie of het ontwikkelen van innovatieve oplossingen die voorheen onbereikbaar leken. Door samen te werken, verminderen deze staten niet alleen hun kosten, maar versterken ze ook hun onderlinge banden.

Tegelijkertijd openen investeringen in technologische innovatie nieuwe deuren. Doel wordt dan het minder afhankelijk zijn van dure import door het benutten van hernieuwbare energie zoals zonne- en windkracht. Of gemeenschappen die hun eigen voedsel en goederen produceren met behulp van lokale middelen en slimme technologieën.

Met een exportgericht beleid kunnen deze eilanden hun unieke producten en diensten naar de wereld brengen. Van lokaal geproduceerde ambachtelijke goederen tot nichetoerisme: export biedt de mogelijkheid om productie te optimaliseren, kosten te verlagen en tegelijkertijd economische groei te stimuleren.

En dan is er de kracht van bevolkingsconcentratie. Stel je voor dat gemeenschappen samenkomen in goed ontworpen, centrale locaties, zoals in de Maldiven. Hier worden infrastructuur en voorzieningen efficiënter, terwijl mensen dichter bij elkaar leven, werken en samenwerken. Dit beperkt niet alleen de kosten, maar creëert ook veerkrachtigere gemeenschappen die klaarstaan om toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden.

Samenwerken, innoveren, exporteren en dichterbij komen – dit is het verhaal van hoe kleine eilandstaten hun unieke uitdagingen kunnen omzetten in kansen, aldus het rapport. Door deze strategieën te omarmen, bouwen die eilanden niet alleen aan een duurzame toekomst, maar aan een sterker en verbonden netwerk van eilanden wereldwijd.

• Downlaod hier het rapport When Small Gets Too Big: Exploring Diseconomies of Scale in Island Economies