WILLEMSTAD – Don Martina, oud-premier van de Nederlandse Antillen, overleed gisteren op 21 december op 89-jarige leeftijd. Zijn overlijden komt onverwacht, ondanks zijn verzwakte gezondheid. “We wisten dat hij niet meer sterk was, maar we hadden gehoopt op nog enkele maanden samen,” vertelt zijn zoon, en huidige leider van de MAN, de partij die zijn vader in 1971 oprichtte, Steven Martina. “Hij had nog zoveel te geven, zelfs in de laatste fase van zijn leven.”

Don Martina leidde de Nederlandse Antillen tweemaal als premier: van 1979 tot 1984 en opnieuw van 1986 tot 1988. Tijdens zijn politieke carrière stond hij bekend om zijn strijd tegen corruptie, zijn sociaaldemocratische visie en zijn focus op de rechten van minderbedeelden. “Mijn vader was een rechtvaardig man,” zegt Steven Martina. “Hij zette zich altijd in voor het welzijn van anderen en gelooft in het inzetten van talenten voor de ontwikkeling van ons land.”

Don Martina’s politieke hoogtepunten omvatten zijn rol in de onderhandelingen rondom de status aparte van Aruba. Hoewel hij aanvankelijk de voorkeur gaf aan een sterkere Antilliaanse samenwerking, respecteerde hij altijd de keuze van het volk. “Hij geloofde in zelfbeschikking en het recht van een volk om zijn eigen pad te kiezen,” aldus Steven. “Voor mijn vader betekende autonomie niet alleen onafhankelijkheid, maar ook de verantwoordelijkheid om samen te werken binnen de mogelijkheden die de gemeenschap biedt. Hij benadrukte vaak dat het Statuut slechts een kader is; het succes ervan hangt af van de invulling die wij eraan geven.”

Martina speelde een cruciale rol in het faciliteren van debatten over zelfbestuur, niet alleen voor Curaçao maar voor de gehele regio. Zijn filosofie was dat autonomie niet betekent dat een natie volledig op zichzelf moet staan, maar dat samenwerking en wederzijds respect binnen een groter verband essentieel zijn. “Hij benadrukte dat de stem van het volk altijd leidend moest zijn, zelfs als dat betekende dat de koers veranderd moest worden. Zijn pragmatische benadering inspireert mij nog steeds,” voegt Steven toe.

Steven herinnert zich ook hoe zijn vader altijd ruimte liet voor dialoog en discussie. “Hij geloofde in constructieve samenwerking, niet alleen tussen de eilanden, maar ook met Nederland. Het was voor hem essentieel dat iedere stap vooruitging in het belang van het volk.”

Vaderfiguur

Voor Steven Martina is zijn vader niet alleen een leider, maar ook een toegewijde vader en mentor. “Ik herinner me onze vakanties, waarin hij echt tijd voor ons nam, ondanks zijn drukke schema. Maar ook tijdens zijn politieke carrière begeleidt hij mij en mijn broers intensief,” vertelt Steven. “Hij was een voorbeeld van hoe je je persoonlijke en professionele leven in balans kunt houden.”

Don Martina’s pensioen betekende geen einde aan zijn maatschappelijke betrokkenheid. Hij richtte de stichting Nos Kunuku op, waarmee hij landbouw en zelfvoorziening op Curaçao promootte. “Hij was enorm gepassioneerd over landbouw en leerde een hele generatie hoe we zelfvoorzienend kunnen zijn,” zegt Steven. “Zelfs na zijn politieke carrière bleef hij zoeken naar manieren om ons eiland sterker te maken.”

Inspirerende woorden

Steven benadrukt dat zijn vader met woorden inspireert. “Hij zei altijd: ‘Talenten die het land produceert, moeten op enig moment hun talenten inzetten voor de ontwikkeling van het land.’ Dat vormde mij en blijft een leidraad in mijn eigen leven, aldus steven”

Hoewel zoon Steven zelf pas in 2017 actief wordt in de politiek, voelt hij zich al op jonge leeftijd aangetrokken tot maatschappelijke thema’s. “Mijn vader heeft me nooit gepusht om de politiek in te gaan. Hij zei altijd: ‘Als dat is wat je wilt, heb je mijn zegen.’ Maar hij heeft mij wel vanaf jonge leeftijd blootgesteld aan politieke discussies en thema’s.”

Steven haalt ook een persoonlijke herinnering op aan zijn vader’s woorden die hem inspireerden: “Hij vertelde me vaak dat leiderschap draait om dienstbaarheid. Het gaat erom wat je kunt doen voor anderen, niet wat je er zelf aan hebt. Bovendien leidde hij ons de weg door te stellen, dat je hard op de inhoud moet zijn, wil je iets bereiken, maar zacht op de persoon als je wilt samenwerken.

Don Martina blijft een icoon in de geschiedenis van Curaçao. Hij was een trendsetter, een groot spreker en iemand die met zijn woorden vele generaties inspireerde. “Zijn visie, zijn rechtvaardigheidsgevoel en zijn strijd voor een betere toekomst zijn een voorbeeld voor ons allemaal,” zegt Steven. “Hij gelooft tot op het laatst in de kracht van samenwerking en autonomie.”

Don Martina gaat de boeken in als de nummer één politicus waar het gaat om de meeste stemmen bij een verkiezing. Op 6 juli 1979 haalt de oprichter van de Partido MAN 25.849 persoonlijke stemmen binnen, een prestatie die geen enkele politicus nadien verbeterd heeft. Don Martina laat drie kinderen en talloze bewonderaars achter.