Door René Zwart©

Den Haag – ‘Militair avonturisme’ vormt een reële bedreiging voor Curaçao, Aruba en Bonaire. Daarvoor heeft luitenant-generaal der mariniers b.d. Rob Verkerk de Tweede Kamer gewaarschuwd. De oud-brigadegeneraal deed dat vandaag tijdens een door de Kamercommissies van Buitenlandse Zaken en Defensie belegde hoorzitting ter voorbereiding op een debat met ministers Stef Blok en Ank Bijleveld over de buitenland- en veiligheidsstrategie van het Koninkrijk. Verkerk was als ex-Commandant der Zeekrachten een van de experts met wie de commissieleden wensten te spreken.

,,In het Caribisch gebied speelt vooral de onstabiele situatie in buurland Venezuela een rol. Naast massale vluchtelingenstromen richting de Benedenwindse Eilanden kan dit ook leiden tot militair avonturisme. Dit is een bedreiging voor de bevolking en de economie van dit voor Nederland belangrijke, overzeese rijksdelen waarvan Nederland de verantwoordelijkheid draagt voor de externe verdediging”, aldus Verkerk. Als voorbeeld haalde hij het incident van 2 jaar geleden aan waarbij een beoogd Venezolaans consul op Aruba werd opgepakt. ,,De volgende dag lagen er 8 Venezolaanse oorlogsbodems voor de kust van Aruba en Curaçao. Het kan dus heel snel verkeren. De vraag is of onze krijgsmacht daar op toegerust is.”

De marineman wees de Kamerleden erop dat het kunnen terugvallen op bondgenoten in het Caribisch gebied door het ontbreken van een internationale veiligheidsstructuur in die regio ‘minder vanzelfsprekend’ is dan in Europa. ,,Als onderdeel van ‘Voorkomen, Verdedigen en Versterken’ is het belangrijk dat Nederland over een geloofwaardige afschrikking beschikt of hieraan bijdraagt. Van de aanwezigheid van een patrouilleschip in de West gaat bijvoorbeeld een andere uitstraling uit dan van een fregat of alleen al maar het dreigen met de aanwezigheid van een onderzeeboot. Als je er alleen een patrouilleschip hebt varen en er gebeurt iets onverwachts heb je toch een probleem”, hield Verkerk de commissie voor. ,,Bondgenoten in de regio zoals de Verenigde Staten en Colombia die eventueel te hulp kunnen schieten zullen in ieder geval verwachten dat Nederland ook haar eigen verantwoordelijkheid neemt.”

Op de vraag van Kamerlid Martijn van Helvert (CDA) in hoeverre er sprake is van ‘oorlogsdreiging’ vanuit Venezuela richting de ABC-eilanden antwoordde Verkerk de kans op ‘grootschalig gewapend conflict’ klein te achten. ,,Maar militair avonturisme valt niet uit te sluiten.”