Uit onderzoek blijkt dat de Nederlandse staat opzettelijk, langdurig en systematisch betrokken was bij de koloniale slavernij in de Atlantische en Aziatische wereld. De gevolgen van dit verleden zijn zowel in Nederland als wereldwijd nog steeds voelbaar. Dit is de conclusie van het boek “Staat en slavernij: Het Nederlandse koloniale slavernijverleden en zijn doorwerkingen” dat gisteren is gepresenteerd.

Minister Hanke Bruins Slot nam het boek op donderdagmiddag in ontvangst en reageerde geschokt op de resultaten, die een confronterend beeld schetsen van de betrokkenheid van de Nederlandse staat bij de koloniale slavernij.

Het boek geeft een gedetailleerd overzicht van het Nederlandse slavernijverleden en de impact ervan op latere ontwikkelingen. Het legt tevens de basis voor een kennisagenda die later dit jaar zal worden gepresenteerd. Het onderzoek is uitgevoerd door het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee) en de Universiteit van Curaçao (UoC) in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het boek is het resultaat van hun gezamenlijke inspanningen.

De bevindingen van “Staat en slavernij” laten zien dat slavernij bewust werd geïntegreerd in het koloniale beleid van Nederland in Afrika, Amerika en Azië. De Nederlandse staat en zijn voorgangers waren rechtstreeks verantwoordelijk voor het ontwikkelen van beleid, het controleren en ondersteunen van initiatieven die de koloniale slavernij mogelijk maakten. Tal van hedendaagse instituties, waaronder de Staten-Generaal, de marine, de kerk en het koningshuis, speelden hierbij een prominente rol. De koloniale slavernij droeg bij aan de economische voorsprong van Nederland en veroorzaakte structurele veranderingen in de samenlevingen waar de tot slaaf gemaakte mensen vandaan kwamen, evenals in voormalig gekoloniseerde samenlevingen over de hele wereld.

Het onderzoek toont aan dat de gevolgen van slavernij en kolonialisme, zoals racialisering, ongelijkheid en culturele achterstelling, tot op de dag van vandaag doorwerken. Hoewel deze verbanden bestaan, zijn ze vaak nog onvoldoende onderzocht. Dit terwijl de implicaties ervan in het heden groot zijn, zowel voor een beter begrip van de impact als voor het zelfbeeld van de Nederlandse samenleving. Herstel gaat verder dan alleen herdenken; het gaat juist ook om het aanpakken

De University of Curaçao zegt dat de impact van de koloniale slavernij op de Caribische delen van het koninkrijk enorm is “en lang weinig besproken en bestudeerd is geweest. De uitwerking van slavernij hield niet op bij de afschaffing. Staat en slavernij laat de verschillende geschiedenissen en doorwerkingen van de gekoloniseerde landen zien.”