WILLEMSTAD – Het aanpassen van de Staatsregeling van Curaçao om het homohuwelijk tegen te houden is overbodig. Dat concludeert de Raad van Advies in reactie op het adviesverzoek naar aanleiding van het initiatiefontwerp van parlementslid Rennox Calmes.

De Raad komt tot die conclusie vanuit de twee mogelijke scenario’s die zich kunnen voordoen nu de Hoge Raad in Nederland uitspraak gaat doen in een cassatiezaak over de uitspraak van het Hof in Willemstad, die vonniste dat uitsluiting van het huwelijk door paren van gelijk geslacht in strijd is met de Staatsregeling en discriminatie oplevert.

Scenario’s

Stel dat de Hoge Raad de beslissing van het Hof niet verandert, dan betekent dit dat de Hoge Raad vindt dat er oneerlijk wordt omgegaan met stellen van hetzelfde geslacht als het gaat om het recht om te trouwen. In dit geval zou het nieuwe artikel dat Calmes in de Staatsregeling wil opnemen en dat alleen het huwelijk tussen mannen en vrouwen erkent, niet veel veranderen.

Stellen van hetzelfde geslacht zouden nog steeds kunnen aangeven dat ze oneerlijk worden behandeld onder de Staatsregeling met beroep op de anti-discriminatie bepaling. De rechter zou dan kunnen oordelen dat Curaçao onrechtmatig handelt door het huwelijk niet open te stellen voor stellen van hetzelfde geslacht. Kortom, ook met het nieuwe artikel, zou de situatie voor stellen van hetzelfde geslacht niet echt veranderen, aldus de Raad van Advies.

Stel dat de Hoge Raad de beslissing van het Hof wél verandert en oordeelt dat er geen sprake is van oneerlijke behandeling. In dit geval zou het nieuwe artikel van Rennox Calmes geen effect hebben op de bestaande situatie waarin stellen van hetzelfde geslacht niet kunnen trouwen. Het zou dus overbodig zijn.

De Raad van Advies tekent daarbij aan dat ook in dit scenario er nog steeds alternatieven moeten worden geboden die vergelijkbaar zijn met het huwelijk, om aan internationale verplichtingen te voldoen.

Grondrechten

Over de Staatsregeling van Curaçao zegt de Raad van Advies dat die de grondrechten en de democratische rechtsstaat waarborgen. De wetgever dient onder alle omstandigheden de waarborgfunctie van de grondrechten te respecteren en dient daarnaast bij voorgenomen wetgeving steeds te toetsen aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit. Daarmee wordt in gewoon Nederlands bedoelt dat men beoordeelt of een bepaalde maatregel of beslissing zowel noodzakelijk als redelijk is.

Met andere woorden, zo vervolgt de Raad in conclusie, ook als de wetgever van oordeel is dat er goede argumenten zijn om stellen van gelijk geslacht uit te sluiten van het huwelijk, dan nog moet hij er rekening mee houden dat het belang dat hij wenst te dienen in verhouding moet staan tot de inbreuk die de voorgenomen wetgeving maakt op de belangen van het individu. Uit de memorie van toelichting zullen de afwegingen moeten blijken die de wetgever heeft gemaakt.

De Raad van Advies waarschuwt regering en parlement tenslotte dat in ieder geval wel een met het huwelijk vergelijkbare juridische partnerschap moet worden ontworpen om te voldoen aan artikel 8 van het EVRM, dat bepaalt dat stellen van gelijk geslacht niet alleen recht hebben op erkenning van het recht op privéleven, maar tevens op het recht van familieleven.