WILLEMSTAD – De prijzen van levensmiddelen op Curaçao stijgen in veel sneller tempo dan in andere Caribische eilanden en bij handelspartners. Een nieuw onderzoek door de Fair Trade Authority Curaçao (FTAC) toont aan dat de kosten voor basisproducten, zoals aardappelen, groenten en fruit, sinds 2010 met bijna 400 procent zijn toegenomen. De verouderde regelgeving en een sterke marktmacht van enkele grote supermarkten blijken grote belemmeringen voor concurrentie en consumentenwelzijn te zijn.

Volgens het FTAC-rapport is de levensmiddelensector op Curaçao grotendeels afhankelijk van geïmporteerde producten: ongeveer 90 procent van de levensmiddelen wordt geïmporteerd, voornamelijk uit de Verenigde Staten, Europa en Zuid-Amerika. Dit maakt de markt kwetsbaar voor wereldwijde prijsschommelingen en inflatie. Daarbij komt dat de prijsstijging van producten zoals aardappelen, groenten en fruit sinds 2010 met bijna 400 procent veel hoger is dan in Aruba, waar deze prijzen met ongeveer 140 procent zijn gestegen.

Grote supermarkten

Uit het sectoronderzoek blijkt dat de levensmiddelensector op Curaçao wordt gedomineerd door enkele grote supermarkten, zoals Mangusa en Centrum, die dankzij hun schaalvoordelen een sterke onderhandelingspositie hebben ten opzichte van kleinere detailhandelaars en leveranciers. Dit zet druk op de kleinere minimarkten en toko’s, die minder mogelijkheden hebben om gunstige voorwaarden te bedingen. Het rapport wijst erop dat dit kan leiden tot hogere prijzen voor consumenten.

Bovendien draagt verouderde regelgeving bij aan de belemmeringen voor concurrentie. Zo zijn er importverboden op bepaalde producten, zoals verse groenten en eieren, en een moratorium op de oprichting van nieuwe toko’s en minimarkten sinds 2014. Deze regels maken het moeilijk voor nieuwe ondernemingen om de markt te betreden, waardoor het aanbod beperkt blijft en consumenten niet profiteren van betere prijzen.

Aanbevelingen

Om de concurrentie in de levensmiddelensector te versterken en verdere prijsstijgingen te beheersen, doet de FTAC een aantal aanbevelingen. Ten eerste pleit de organisatie voor een herziening van de huidige prijsreguleringen, specifiek die voor aardappelen, groenten en fruit, om te zorgen dat de prijzen voor deze basisproducten betaalbaar blijven voor consumenten. Daarnaast adviseert de FTAC dat het moratorium op nieuwe minimarkten en toko’s opnieuw wordt geëvalueerd, om toetreding van nieuwe bedrijven te vergemakkelijken en de concurrentie te bevorderen.

Een van de grafieken uit het rapport laat duidelijk zien hoe de prijzen van levensmiddelen op Curaçao veel sneller zijn gestegen in vergelijking met andere regio’s. In de onderstaande grafiek is de prijsontwikkeling van aardappelen, groenten en fruit tussen 2010 en 2023 op Curaçao vergeleken met die van Aruba, Bonaire en Nederland en de VS. Hieruit blijkt een aanzienlijk verschil in prijsindex: Curaçao bereikt een niveau van bijna 400, terwijl Aruba rond de 140 blijft.

De FTAC doet ook een oproep aan de overheid om nauwlettend toe te zien op de ontwikkelingen in de levensmiddelensector en een diepere analyse te verrichten naar de factoren die leiden tot de forse prijsstijgingen. Het instellen van een werkgroep door het Ministerie van Economische Ontwikkeling kan hierbij helpen, met als doel de effectiviteit van bestaande beleidsmaatregelen te evalueren en verbeterpunten te identificeren.

Gevolgen voor consumenten

De consument op Curaçao merkt dagelijks de gevolgen van deze prijsstijgingen. De sterke positie van enkele grote supermarkten in combinatie met beperkte toetredingsmogelijkheden voor nieuwe ondernemingen betekent dat er weinig prijsconcurrentie is. Dit leidt ertoe dat levensmiddelen zoals groenten en fruit, die essentieel zijn voor een gezond dieet, voor een aanzienlijk deel van de bevolking onbetaalbaar worden.

Het FTAC-onderzoek roept op tot meer transparantie en hervormingen binnen de sector om een eerlijke marktwerking te realiseren. Dit betekent ook dat de overheid haar rol moet vervullen door ervoor te zorgen dat de wetgeving aansluit bij de huidige economische en sociale omstandigheden.

• Lees hier het hele rapport