WILLEMSTAD – Venezolanen die zonder papieren Curaçao binnenkomen mogen van de rechter weer opgesloten worden in Blok 1 van de SDKK-gevangenis. Dat werd duidelijk in een kort geding dat vijf van hen en Human Rights Defense Curaçao aanspanden tegen de Curaçaose overheid.

Eerder dit jaar oordeelde de rechter dat de omstandigheden waaronder vreemdelingen worden vastgehouden ontoelaatbaar was en in strijd met artikel 5 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens.

De omstandigheden zijn volgens de rechter nu verbeterd en vooralsnog kan er niet geoordeeld worden dat ook de huidige manier van vreemdelingenbewaring in Blok 1 onrechtmatig is.

Rechter Pieter de Kort baseert dat oordeel niet op basis van een bezoek aan de gevangenis, zoals zijn collega dat in het kort geding in juli wel deed, maar op uitspraken van de advocaat van de overheid.

Aanpassingen

Die zegt dat naar aanleiding van het eerdere vonnis aanpassingen zijn aangebracht in de omstandigheden van de vreemdelingenbewaring. Volgens het Land zijn die omstandigheden nu beter dan die waaronder veroordeelde gevangenen hun detentie ondergaan.

Als voorbeeld werd tijdens de behandeling een Dagprogramma Blok 1 / Ongedocumenteerden overgelegd, waaruit volgens de overheid de verbetering van de omstandigheden zou blijken.      

De vijf Venezolanen zeggen dat ze dit programma voor het eerst ter zitting zien en dat het niet strookt met de realiteit. Los daarvan, blijkt uit het vonnis, kan er geen vergelijking worden gemaakt met vergelijkbare schema’s in de strafgevangenis, omdat die schema’s te gevarieerd zouden zijn. De rechter krijgt daarom geen enkel schema te zien.

Ook blijkt dat vreemdelingen nog steeds niet mogen werken, maar volgens de advocaat van de overheid wordt dat gecompenseerd doordat zij eens per week op kosten van de SDKK virtueel mogen bellen en zijn de faciliteiten van Blok 1 gedurende de gehele dag vrij toegankelijk voor de vreemdelingen

Aannemelijk

De vijf Venezolanen betwisten dat zij fysiek bezoek mogen ontvangen, terwijl strafrechtelijk gedetineerden ongelimiteerd bezoek mogen ontvangen. Bovendien mogen zij anders dan strafrechtelijk gedetineerden niet door de gebouwen heen naar een bibliotheek, sporthal of keuken lopen en daarbij de buitenlucht zien.

Desondanks oordeelt rechter De Kort dat mede op grond van de nadere door partijen na de zitting verstrekte gegevens, aannemelijk is geworden dat de omstandigheden voor de vreemdelingen in Blok 1 substantieel zijn verbeterd ten opzichte van de situatie bij het vorige kort geding. De stelling wordt door het gerecht verder niet onderbouwd.

Het gerecht gaat er daarbij wel van uit dat de overheid daadwerkelijk en minimaal het dagprogramma in praktijk brengt, en er, voor zover dat nog niet is gebeurd, voor zorgt dat dit programma bekend is bij de vreemdelingen die in bewaring zijn gesteld.  

Bovendien stelt het gerecht vast dat de vreemdelingen nog steeds – anders dan strafrechtelijk gedetineerden – geen mogelijkheid hebben zich bij tijd en wijle buiten het eigen blok te begeven en (daardoor) zicht te hebben op de buitenwereld. 

 Maar de rechter veronderstelt dat dit met enige creativiteit en welwillendheid geregeld kan worden. Ook zonder de feitelijke inrichting van het SDKK-complex, te kennen, denkt De Kort dat het voorstelbaar is dat vreemdelingen op gezette tijden ook toegang krijgen tot educatieve activiteiten in het vocational building of dat zij gelimiteerd arbeid verrichten zonder dat er menging van regimes plaatsvindt.

Dat daar vooralsnog geen sprake van is en in eerdere procedures ook is vastgesteld dat niet alles wat de overheid beweerd ten aanzien van de vreemdelingenbewaring op waarheid berust, verandert daar niets aan.

Nieuw gebouw

Het Ministerie van Justitie zegt in een persverklaring dat Curaçao hard aan het werken is om de detentiecapaciteit van vreemdelingen verder te verbeteren. Conform de planning zal het verbouwde/nieuwe vreemdelingen opvang- en detentiecentrum in de komende weken opgeleverd worden en op 1 november operationeel zijn.           

Met de oplevering zullen alle overige kleine tekortkomingen met betrekking tot de detentiecapaciteit van ongedocumenteerde vreemdelingen opgelost zijn, zo belooft de minister.