WILLEMSTAD – Artsen die in Nederland zijn opgeleid, mogen in het gehele Koninkrijk der Nederlanden als arts actief zijn, dus ook in de overzeese gebiedsdelen. Veel artsen uit Nederland gaan dan ook naar de tropische delen van het koninkrijk. En eerst stage lopen is ook mogelijk. Otis van Varsseveld deed dat en verteld erover in het blad Medisch Contact.

Binnen het Koninkrijk der Nederlanden is Nederland verantwoordelijk voor de instroom van artsen, dus ook op de eilanden. Je kunt op de eilanden namelijk geen geneeskunde studeren. Er zijn wel medische faculteiten, maar dit zijn zogeheten Offshore Medical Schools van de Verenigde Staten en Canada. Hier volgen geneeskundestudenten het theoretische deel van hun studie, waarna zij terugkeren naar de VS of Canada om co-schappen te lopen.

Je kunt ook in de regio gaan studeren, bijvoorbeeld in Costa Rica, de Dominicaanse Republiek of Puerto Rico. Vaak hanteren deze opleidingen lagere toelatingseisen zoals een havodiploma. Maar omdat de bewoners van de eilanden de Nederlandse nationaliteit hebben, is het financieel aantrekkelijker om in Nederland te studeren. In Nederland betalen zij, net als andere studenten met Nederlandse nationaliteit, 2000 euro collegegeld in plaats van de 50.000 dollar die het kost om in Amerika te studeren.

Co-schap

Otis van Varsseveld, 25 jaar, is sinds kort basisarts. In het vijfde jaar van zijn studie liep hij co-schappen op Curaçao bij maar liefst elf verschillende disciplines in het Curaçao Medical Center. Dat was geen toeval, want hij had als jongen al een periode op Curaçao gewoond, waardoor zijn kijk op de wereld aanzienlijk was verbreed.

Dit stimuleerde hem om een stage in het buitenland te doen. In het ziekenhuis op Curaçao werken minder assistenten en semi-artsen, waardoor er kortere lijnen zijn met de medisch specialisten. “Daardoor word je vaker voor het blok gezet,” zegt Otis. Zo werd hem tijdens zijn eerste dienst op de Spoedeisende Hulp direct gevraagd zelf een eerste check te doen bij een patiënt die net was aangekomen.

Poko Poko

De sfeer op Curaçao en tussen collega’s is zeer gemoedelijk. Aan het begin van een nieuwe werkweek begroet men elkaar met Bon dia i bon siman! Poko poko kenmerkt de levensstijl op het eiland. Het tempo is soms wat kalmer dan hier in Nederland. Daardoor laten sommige dingen wat langer op zich wachten.

“Dit gaat echter niet van de kwaliteit van de zorg af”, vertelt Otis. “Hoewel een relaxte leefstijl heerst op Curaçao, staan de bewoners bekend om hun energie en daadkracht.” De werktijden zien er overigens niet heel anders uit dan in Nederland. Wel is het zo dat na het werk vrije tijd optimaal benut wordt met fijn gezelschap en met bijna altijd lekker weer. “Doe je in het weekend een drankje aan de strandbar, dan kom je zo maar de chirurg tegen met wie je die avond ervoor op OK aan tafel stond.”

De relatie tussen arts en patiënt is op Curaçao anders dan in Nederland, weet Otis. “Mensen hebben hier veel meer vertrouwen in de expertise van de arts.’ In Nederland zijn patiënten directer en zoeken vooraf veel informatie op.”

Door de multiculturele samenstelling van de bevolking is de verscheidenheid aan ziektebeelden groot. Diabetes en hoge bloeddruk komen relatief vaak voor. Otis vertelt dat dit enerzijds komt door genetische aanleg en leefstijl, en dat het anderzijds te maken heeft met een andere kijk op gezondheid.

“Zij geloven meer dan in Nederland in de helende kracht van het eigen lichaam en natuurlijke middelen.” Zo gebruikte een patiënt zijn bloeddrukmedicatie alleen als hij hoofdpijn kreeg die hij toeschreef aan zijn hoge bloeddruk.

Menselijkheid en warmte

Terugblikkend op zijn stages concludeert Otis dat Nederland wat zou kunnen opsteken van de zorg op Curaçao. “Expertise en goede zorg is goed te combineren met veel menselijkheid en warmte, tussen collega’s, maar ook naar patiënten toe.”

Op Curaçao is het bijvoorbeeld gebruikelijk om te vragen naar hoe het met iemand en zijn familie gaat. In Nederland gebeurt dit minder en is daar vaak ook minder tijd voor. Andersom zou Curaçao wat kunnen verbeteren in de gezondheidseducatie en preventieve zorg.

Otis vindt zijn buitenlandse stages een ‘zeer verrijkende ervaring’. Hij heeft veel bijzondere dingen meegemaakt. Zo heeft hij met een huisarts een kleine plastisch-chirurgische ingreep voorbereid en uitgevoerd. Gewoonlijk doet de huisarts dat niet. Omdat hij van plan is plastisch chirurg te worden, was deze ervaring voor hem extra waardevol. Al met al kan Otis een stage in het buitenland zeker aanraden. “Als je openstaat voor een andere cultuur, nieuwe ervaringen wilt opdoen en wilt groeien als persoon.”