WAGENINGEN – Onderzoekers van Wageningen University & Research en de Universiteit van Amsterdam hebben ontdekt dat een invasieve plant de competitie aangaat met een inheemse kwal. De zeegrassoort Halophila stipulacea is erg succesvol in het koloniseren van nieuwe gebieden in de Middellandse Zee en de Cariben.

Het zeegras kan zich verspreiden doordat fragmentjes afbreken, lang in leven blijven en met de stroming mee nieuwe gebieden bereiken. In het nieuwe artikel Battle for the mounds: Niche competition between upside-down jellyfish and invasive seagrass in het wetenschappelijke tijdschrift Ecology beschrijven de onderzoekers hun ontdekking dat het invasieve zeegras kleine heuveltjes – gemaakt door gravende diertjes als garnalen of zeekomkommers – gebruikt als startpunt om nieuwe gebieden te begroeien. Deze heuveltjes bieden ruimte en licht, een ideale omgeving voor het zeegras. Vanaf daar kan de invasieve plant zich verspreiden door het inheemse grasveld.

Lichte, hoge plekken zijn gewild

Maar de onderzoekers ontdekten ook dat dit problemen op kan leveren voor inheemse soorten. “De ‘ondersteboven’ kwal (Cassiopea spp) ligt op zijn rug omdat er fotosynthetiserende algen in zijn tentakels zitten.

Daarom hebben deze kwallen ook licht nodig, en verblijven ze graag op open plekken zoals de kale heuveltjes,” zegt Fee Smulders, promovendus bij Wageningen University & Research en hoofdauteur van de studie.

“MSc student Naomi Slikboer volgde een aantal van deze heuvels door de tijd, en noteerde de aanwezigheid van zowel de kwallen als het invasieve zeegras op Curaçao. Zij ontdekte dat er in het begin veel kwalletjes op de heuvels lagen, maar dat de meeste heuvels op het eind begroeid waren met invasief zeegras.”

Kwallen verhuizen vaker

Door de komst van het zeegras moeten de kwallen vaker verhuizen en verliezen ze mogelijk hun habitat. Verder verwachten de onderzoekers dat het samenspel tussen het invasieve zeegras en de heuveltjes zal zorgen voor een onstabiel dynamisch zeegrasveld, wat nadelig is voor het waardevolle inheemse zeegras.

Smulders: “Het is belangrijk om deze exoot goed in de gaten te houden en zijn invloed op zowel inheemse soorten als het gehele onderwaterlandschap te onderzoeken.”