Diverse diersoorten vertonen territoriaal gedrag. De tijger gebruikt secretie uit een geurklier, beren en een antilopensoort markeren hun territorium met merktekens en honden doen dat met de geur van urine. Bij mensen zie je dat gedrag soms ook. Denk maar aan het hangen van een jas over een stoel of een tas erop om aan te geven: die stoel is bezet.

Door: Jeff Sybesma

Soms leidt dit territoriaal gedrag tot behoorlijke irritatie. Bijvoorbeeld in de bioscoop, theater of iedere bijeenkomst van een groep mensen. Als geïnteresseerd kaartjeskoper kom je de zaal binnen om een goede plek uit te zoeken. Echter, je poging om daar te gaan zitten wordt gefrustreerd door een vinnige tante die je toebijt: deze rij is bezet! Om geen ruzie te willen maken loop je door naar een andere rij waar hetzelfde weer gebeurt. En zo staan de beste plekjes leeg, maar mag je er niet zitten omdat anderen op het laatste moment binnen komen rennen, soms als de voorstelling al begonnen is, om deze prime spots in te nemen.

Een ander voorbeeld. Afgelopen zondag 23 april ging ik naar Bandabou om naar de Seu optocht te kijken. Een optocht gelijk aan die van Otrobanda op tweede Paasdag. Jaren geleden was Seu op Bandabou een zwakke afspiegeling van die van de stad, maar in de loop der jaren doet deze er niet voor onder. Ik ga al jaren en heb de transformatie gezien. Concentreerde de mensenmenigte zich toen vooral rond Barber en was het verder langs de route bijna leeg, nu staan de auto’s, tenten en stoelen langs de hele route. Je moet vroeg komen om een plekje te vinden. Het nieuwste fenomeen is dat mensen de dag van tevoren komen en met zandgedeelten ter grootte van een auto in de berm met zand afbakenen zodat, net als in het theater, slechts een persoon vroeg hoeft te komen en vervolgens iedereen wegjaagt die maar durft te kijken, laat staan op die afgebakende plekken neer te strijken. Je krijgt daardoor de situatie dat je op tijd komt, grote stukken berm leeg ziet staan maar door de afbakening daar niet mag staan. Erg frustrerend allemaal. En het klopt (juridisch) ook niet. De berm is van de overheid.

Het afbakenen met zand levert je niet het eigendom of welk ander recht op dat stukje grond voor twee dagen op. Een vergelijking trekken met karnaval waar dat ook zo gebeurt, is anders. Daar moet je een stukje berm huren van de overheid en precariorechten betalen. Op Bandabou is dat niet zo. Ook tijdens Seu in Otrobanda is dat niet zo. De enige regel die geldt, is: wie eerst komt, die eerst maalt. Een afgebakend stukje berm betekent niets en kan je dat zonder meer innemen om naar de optocht te kijken.