Defensie-minister Kajsa Ollongren maakt zich zorgen over de invloed die Rusland zou kunnen hebben op de Caribische regio en het Nederlandse Koninkrijk. “We moeten niet onze ogen sluiten voor de destabiliserende rol die Rusland kan hebben in Venezuela”, waarschuwt ze.

Door Caribisch Netwerk | Oscar van Dam

Defensie-minister Kajsa Ollongren was afgelopen week op Sint-Maarten, Curaçao en Aruba. “Als je kijkt naar de wereld: de oorlog in Oekraïne, de positie van de Russische federatie, hoe China zich ontwikkelt. Dat heeft allemaal invloed, ook in de Cariben”, vertelt ze tijdens haar bezoek.

Venezuela is het grootste buurland van het Koninkrijk. Het land is in een (economische) crisis, met instabiliteit, en dus met risico’s, zo benadrukt de minister. In ruil voor hulp, financieel of via bijvoorbeeld voedsel of wapens, kan Rusland meer te zeggen krijgen over de houding van Venezuela tegenover buurlanden. Ook voor het Koninkrijk.

“Venezuela is bondgenoot van Poetin. De Russische federatie probeert invloed te vergroten in landen over de wereld. We zijn allemaal onderdeel van de grote geo-politiek”, zegt Ollongren. “Daar moet Defensie op voorbereid zijn.”

Ollongren gaat verder niet in op de wijze waarop Rusland haar invloed in Venezuela wil vergroten. Ze benadrukt dat Rusland op zoek is naar medestanders, ‘al is het maar om bij vergaderingen van de Verenigde Naties sterker te staan als daar wordt gesproken over Rusland’.

Grenzen met Venezuela weer open
Curaçao opende begin april de zee- en luchtvaartgrenzen met Venezuela, ook Bonaire en Aruba staan weer open voor boten uit Venezuela. “Er is een zekere mate van normalisering, nu de grenzen weer open gaan. Dat begrijp ik. Proberen banden te hebben met je grote buurland, dat is verstandig. Het geeft ook meer controle over migratie en dat is in het belang van de Caribische landen van het Koninkrijk.”

Maar volgens haar wel met steeds in het achterhoofd: “Wat is de bedoeling van regime aldaar?” En verder: “We hebben veiligheidsrisico’s voor wat betreft Venezuela onderkend. Dat moet er toe leiden dat we op een verstandige manier betrekkingen onderhouden met Venezuela.”

Curaçao wilde haast maken met de heropening van de grenzen, waarna minister Hoekstra (Buitenlandse Zaken) waarschuwde dat dit ‘voorzichtig’ en in overleg moet gebeuren.

Defensie-minister Ollongren wilde niet ingaan op de vraag of Curaçao te veel een eigen route heeft bewandeld door op eigen houtje een akkoord te maken met Venezuela om per 3 april lucht en zeevaart-grenzen te openen.

Wel geeft ze een duidelijke boodschap aan de Curaçaose regering: “Het is geen probleem dat er sprake is van normalisering en meer relaties met Venezuela, maar daarbij is overleg noodzakelijk. Defensie en Buitenlandse zaken zijn Koninkrijksrelaties. We moeten overleggen. Dat móet gewoon, dat kan niet anders.”

Voorbereiden op ‘destabilisatie’
Als de problemen in Venezuela groter worden, kan dat ertoe leiden dat Rusland meer en meer invloed krijgt. Dit land heeft helemaal zijn eigen agenda en het kan negatief uitpakken voor de eilanden, zo stelt de minister.

De vraag is dan: hoe kan het Koninkrijk zich voorbereiden op ‘destabilisatie’? Allereerst door ervan bewust zijn dat van het ‘mogelijk gevaar’ daarop, zegt Ollongren. “We moeten niet naïef zijn. Landen als de Russische federatie – en tot op zekere hoogte ook China – hebben bepaalde ambities en doelstellingen.”

“We hebben in het Koninkrijk helemaal geen behoefte aan destabilisatie, we hebben juist behoefte aan stabiliteit. Dan moeten we niet naïef zijn over de bedoelingen van dat soort landen.”

“Daarom is er veel werk te doen door Defensie, de Kustwacht en de Koninklijke Marechaussee”, zegt Ollongren. Het gaat onder meer over grensbewaking en allerlei vormen van ondermijnende criminaliteit, zoals drugstransporten en mensensmokkel. Daar moet volgens haar verder aan gewerkt worden.

“Ook moet er in dit deel van de wereld rekening worden gehouden met verandering van klimaat. Weer kan hier leiden tot noodsituaties, waarbij Defensie moet ingrijpen. Daar is Defensie mee bezig, onder meer met oefeningen ter voorbereiding op het orkaanseizoen, die nu op Sint-Maarten plaatsvinden.”