WILLEMSTAD – Verbinding, broederschap en afstand. Dat zijn volgens het schrijvers- en acteurs duo Ralph Winedt & Luan Buleshkaj de woorden om hun voorstelling van spoken word, storytelling en comedy van morgen, vrijdag mee te omschrijven. Een familie-uitje voor iedereen waarin de mensen zichzelf gaan herkennen.  

De Curaçaoënaar, dichter en filmmaker Ralph Winedt en Nederlander, theatermaker en spoken word artiest Luan Buleshkaj sloegen de handen ineen om een voorstelling te maken over afstand. De mannen leerden elkaar in 2019 kennen, waarna er al snel een band ontstond. “We hebben dezelfde smaak in kunst en klikten persoonlijk ook”, vertelt Winedt in hun repetitieruimte.

Pandemie

Al snel ontstond het idee om samen iets te gaan maken. Tijdens de pandemie in 2021 werd het theaterstuk een serieus en concreet idee. “We hadden veel tijd om na te denken, te schrijven en te creëren”, vervolgt Winedt. “De term afstand viel veel. Mensen zeiden: ‘ik mis affectie en knuffels geven’. Fysiek was er afstand.” De inspiratie voor de voorstelling was geboren. “Uiteindelijk komt de pandemie er helemaal niet in voor.”

De titel van de voorstelling is dan ook heel toepasselijk Distanshá. Het Papiamentse woord voor ‘afstand’. Een begrip waarin veel mensen zich kunnen vinden, volgens de mannen. “Het is universeel”, zegt Buleshkaj. “Het is fysiek, spiritueel en romantisch. Ook de onderwerpen die we aanraken kunnen mensen zich in vinden.”

Overeenkomsten

Verschillen kom je in de voorstelling zeker tegen, maar de kunstenaars gaan ook op zoek naar elkaars overeenkomsten. “Curaçao en de clichés gaan erin voorkomen. Net als die van Amsterdam en Nederland”, gaat Buleshkaj verder. “Wat is de afstand die ons overbrugt? En groeien we naar elkaar toe?”

Naast clichés komen er ook verschillende talen voor. Buleshkaj: “Ralph heeft een Curaçaose achtergrond, dus er komt Papiaments in voor. Ik kom uit Amsterdam. Mijn moeder is Nederlands en mijn vader komt uit Kosovo. Er wordt Nederlands gepraat, er zal een klein stukje Albanees inzitten en Engels.”

Bang dat je delen niet gaat snappen, hoef je volgens de mannen niet te zijn. “We hebben goed de tijd genomen dat iemand van Curaçao het kan volgen, ook als je niet bekend bent met de kunstsector. Net als iemand die in Nederland woont en niks weet van Curaçao, die kan het ook volgen”, verklaart Winedt. “De context van de scène is helder, ook als je de gesproken taal niet snapt.”

Première

De première is op Curaçao waarna in de eerste twee weken van oktober voorstellingen in Nederland zullen zijn. “Er is bewust gekozen voor de première in Curaçao”, zegt Winedt. “Vaak is juist het tegenovergestelde het geval. Het begint in Nederland en daarna krijgen we hier de overblijfselen.”

Wat ook meewerkt, is dat de mannen vooral op het eiland fysiek aan het werk zijn geweest. “De repetities hielden we hier. We konden hier fijn werken”, vertelt Winedt. “Ook onze regisseuse en dramaturg komen uit Curaçao. Heel veel scènes schreven we wel via zoomcalls.”

Middelbare school

De voorstelling vindt niet alleen plaats in het theater, maar ook op middelbare scholen. “Onze doelgroep is bij ons ook de groep die naar Nederland gaat om te studeren. De groep die die afstand werkelijk gaat meemaken”, vervolgt Winedt. “We zullen spelen op twee middelbare scholen voor de vierde en vijfde klas.”

Bang dat de tieners zich gaan vervelen, zijn ze niet. “Je moet scherp blijven bij de voorstelling”, zegt Buleshkaj. “Er zijn veel dialogen en monologen. Taal speelt de hoofdrol. Je moet opletten.” “Daarnaast is het ook een luchtige voorstelling”, zegt Winedt. “Het is geen tranentrekker. Het is fijn om naar te kijken, maar je wordt er ook door aan het denken gezet.”

De voorstelling Distanshá is morgen, vrijdag om 19.30 uur in het Aula Habaai theater.