De regering Rhuggenaath heeft in 2019 260 miljoen gulden aan subsidies verstrekt zonder de vereiste Ministeriële Beschikkingen of vastgestelde overeenkomsten. Negen stichtingen profiteerden hiervan, zegt de Algemene Rekenkamer in haar rapportage over de jaarrekening 2019.

Redactioneel commentaar

Ook bij overdrachten en aanbestedingen ging het mis voor ruim 100 miljoen gulden. Maar in het kader van dit commentaar concentreer ik even op de verstrekte subsidies, die exact 258,1 miljoen gulden bedroegen.

Het gaat dan om de volgende ministeries en bedragen:

• Algemene Zaken: 4,8 miljoen gulden;
• Justitie: 4,2 miljoen gulden;
• Onderwijs: 204 miljoen gulden;
• Sociale Ontwikkeling: 10,1 miljoen gulden;
• GMN: 33,7 miljoen gulden.

Het toekennen van subsidies zonder een subsidiebeschikking is in afwijking van onder meer de bepalingen in de subsidieverordening die voorschrijven dat een subsidie verleend dient te worden op basis van een beschikking. Dit ondanks het feit dat de Rekenkamer en de SOAB in hun rapporten inzake de jaarrekeningen 2010 tot en met 2018 ook aangeven dat het verlenen van subsidie zonder een beschikking tegen de wet is.

Doordat er geen subsidiebeschikkingen zijn opgesteld is het risico hoog, volgens de Rekenkamer dat deze subsidiegelden (gemeenschapsgelden) voor andere doelen worden aangewend. Als de beschikkingen niet worden opgesteld ontbreken ook de normen om te kunnen toetsen of de subsidies rechtmatig zijn besteed.

Door deze tekortkomingen is de kans niet alleen groot dat de in totaal 256,8 miljoen gulden onrechtmatig worden besteed, maar ook dat ze ooit teruggevorderd kunnen worden.

Onderzoek

Op basis van twee eerdere onderzoeken van de Rekenkamer in 2015 (I en II) blijkt dat de ministeries geen deugdelijke dossiers bijhouden met alle relevante documenten, waaronder de documenten die aan de subsidieaanvraag moeten worden toegevoegd.

Bij het merendeel van verstrekte subsidies blijken stichtingen geen verantwoording in de vorm van een activiteitenverslag en een jaarrekening/financieel in te dienen. Dat is uiteraard in strijd met de bepalingen van de subsidieverordening.

De Raad van Ministers, zo blijkt uit dat onderzoek neemt besluiten om subsidie uit te betalen zonder dat de betreffende stichtingen de voorgeschreven verantwoordingsdocumenten hebben ingediend en heeft toegelaten dat zowel de stichtingen als de ministeries op structurele basis afwijken van de subsidieverordening.

De laatste fase van een subsidietraject gaat over het proces van de vaststelling van het verleende subsidiebedrag door de minister. Dat wordt gedaan in een zogenaamde vaststellingsbeschikking. ARC constateerde in het onderzoek al dat het merendeel van de verleende subsidies niet is vastgesteld.

Subsidiebeleid

Het mag niet verbazen dat de overheid tot nu toe geen subsidiebeleid heeft geformuleerd. Subsidies zijn weliswaar in veel gevallen op basis van de beleidsvoornemens verleend – al dan niet opgenomen in het regeerakkoord/–programma -, maar vaak zonder dat hiervoor een beleidskader is ontwikkeld.

Ministeries zien er onvoldoende op toe dat instellingen tijdig een volledige subsidieaanvraag indienen. Zij maken geen duidelijke afspraken met de instellingen die subsidie ontvangen over hun verantwoordingsplicht en de gevolgen bij het niet voldoen aan de gestelde eisen. Er zijn geen ambtenaren speciaal belast met het toezicht op de naleving van de subsidiebepaling.

Schokkender is de constatering van de ARC, dat ministers de subsidieverordening misbruiken door de gelden te gebruiken voor het financieren van exploitatietekorten. Volgens het ministerie van Algemene Zaken (Rhuggenaath) is dat overigens niet strikt verboden, maar dat is onjuist volgens de ARC.

Rhuggenaath

Het beeld dat nu in de jaarrekening 2019 opnieuw wordt gegeven is van een op zijn zachtst gezegd slordige overheid, maar feitelijk een incompetente overheid, die nalaat het uitbesteden van beleid goed te organiseren en na organisatie goed te besturen. Dat is een verwijt aan eerdere regeringen, alle regeringen na 2010.

Alleen een zittende regering kan verandering brengen. Het wordt nu dus gelegd op het bordje van de volgende club, die geen goede trackrecord heeft. En dan wijs ik niet alleen naar Gilmar ‘Pik’ Pisas van de MFK, maar ook naar oud PS-minister Ruthmilda ‘Mimi’ Larmoenie-Cecilia, die weliswaar een nationaal groen jasje heeft aangetrokken, maar tijdens haar regeerperiode de slechtste trackrecord had, waar het ging om onrechtmatig verstrekte subsidies.

Je vraagt je af waarom zoveel regeringen zo onzorgvuldig omgaan met gemeenschapsgelden. Lees dan de kop van dit artikel nog een keer.

---

• 
  Opinie: Trumps herverkiezing is ramp voor de Caribische eilanden
• 
  OPINIE: Waar gaan we heen met ons toerisme?
• 
  Ophef over openbare stranden: Lessen niet geleerd
• 
  Opinie: Bouwen op het strand, alleen via Landsverordening
• 
  Ingezonden: Curaçaose overheid is megalomaan