WAGENINGEN – Verspreiding van plantensoorten op de Nederlands Caribische eilanden is nu online beschikbaar. De data zijn samengebracht door Wageningen University & Research en Carmabi. Het gaat om historische en recente data over vegetatiesamenstelling en verspreiding van plantensoorten op de zes Nederlands Caribische eilanden. 

De CACTUS-database, zoals de dataset heet, bestaat uit ongeveer 2500 gedigitaliseerde vegetatie relevés, resulterend in ongeveer 40.000 waarnemingen van plantensoorten. Deze zijn aangevuld met ongeveer 10.000 plantwaarnemingen van digitale foto’s, burger wetenschappelijke databases, inventarisrapporten en aanvullende veldwaarnemingen. 

Voor meer dan tachtig procent van het totaal aantal voorkomende inheemse en genaturaliseerde uitheemse vaatplantensoorten op de zes eilanden zijn nu enkele waarnemingen beschikbaar, voornamelijk voor de periode 1950-2022. Momenteel wordt een NLBIF-project uitgevoerd dat gericht is op het digitaliseren van aanvullende historische herbariumarchieven voor alle zes de eilanden.

Figuur 1 Op de soortenverspreidingswebsite kiest u een eiland en de wetenschappelijke naam van een plantensoort. Op de kaart is de verspreiding van de zuilcactus Stenocereus griseus op het eiland Aruba weergegeven, gebaseerd op de beschikbare waarnemingsgegevens.

Gegevens worden gepresenteerd op de website op een rasterresolutie van 1×1 km. Geografisch meer gedetailleerde gegevens zijn op verzoek beschikbaar, voor wetenschappelijke en conservatiedoeleinden.

De website staat de selectie van waarnemingen binnen tijdsperioden toe, wat trendanalyse van verspreidingspatronen van soorten mogelijk maakt, vooral in gevallen waarin de beschikbaarheid van gegevens in vergeleken periodes vergelijkbaar is. 

Figuur 2 Verspreiding van de uitheemse orchidee Oeceoclades maculata op Saba in de periode 1990-2000 (links: geen waarnemingen bekend van voor 1990; en rechts: na 2000). Een toename in het voorkomen van deze soort is ook bekend van andere Caribische eiland

Trendanalyse is een essentieel hulpmiddel voor het opstellen van Rode Lijsten van bedreigde diersoorten. Bovendien is het mogelijk om gegevenshiaten voor specifieke soorten te zien, wat enthousiaste plantenjagers kan aanmoedigen om nieuwe waarnemingsgegevens van deze planten te verstrekken.

Het aantal waarnemingen per eiland verschilt sterk, met verreweg de meeste op Curaçao, 56 procent, gevolgd door Aruba met 13 procent en Bonaire met 11 procent. Voor Sint Maarten zijn gegevens nog relatief schaars. Nieuwe waarnemingen worden regelmatig toegevoegd, waarna de gepresenteerde data op de DCBD-website worden bijgewerkt.