Burgers van Curaçao gaan de rekening betalen van de aanwijzing+* uit Den Haag. Of de economie daarna aantrekt, staat te bezien. De titel van het bereikte akkoord tussen Nederland en Curaçao heet dan weliswaar: groeiakkoord, maar is vooral een bezuinigingsdocument met een ambitieus wensenlijstje voor versterking van de economie. Die twee gaan niet goed samen   en al helemaal niet omdat de bezuinigingsoperatie wel en de groei niet becijferd is.

De regering van Curaçao moet van Nederland haar overheidsuitgaven verlagen, zorgen dat de belastingdienst het geld wat er eigenlijk al had moeten zijn, alsnog binnenhaalt en last but not least: een aantal structurele maatregelen nemen, waardoor wij voor onze boodschappen nog meer gaan betalen.

In harde cijfers: Wij gaan met z’n allen 548 miljoen gulden ombuigen in 2 jaar en 4 maanden tijd. Op een begroting van circa 1,465 miljard gulden (er wordt wat gegoocheld met dit cijfer, dat tussen 1,4 en 1,7 ligt, dd.) is dat een ombuigingsoperatie van 13% per jaar. Dit gaan we met z’n allen voelen!

Uitgaven verlagende maatregelen

Je zou maar ambtenaar zijn, of trendvolger. Dan ga je precies voelen wat wij zzp-ers en ondernemers al jaren merken. We verdienen minder en alles om ons heen wordt duurder. Tot nu toe was je de dans ontsprongen, want de overheid zorgt goed voor je. Maar die lol is er binnenkort vanaf.

Je salaris wordt drie jaar lang bevroren. Dat moet 33 miljoen gulden opleveren. En ben je tussen de 59 en 62 jaar oud, dan mag je volgend jaar vertrekken als je wilt. Dat kost de overheid 34 miljoen, maar is binnen 5 jaar terugverdient. Tenminste als 500 ambtenaren daar gehoor aan geven.

Ziek worden gaat je nog meer centen kosten. De eerste paar dagen – zes hoorde ik onlangs – worden vanaf 1 augustus niet meer vergoed door het SVB. Dat levert de overheid 10 miljoen op tot 2021.

De overheid gaat ook bezuinigen op een groot deel van haar taken. Wat weet ik nog niet en de regering zelf misschien ook niet. Kan dus zomaar zijn dat op de school van je kinderen geen toiletpapier meer is of dat de schooljuf van je dochter geen krijtjes meer heeft om iets op te schrijven.

In de toelichting wordt nog melding gemaakt van de zoveelste poging om de huisvesting van ministeries te stroomlijnen. Gelukkig is het Tauber-gebouw net opnieuw gehuurd (sic). En we gaan ook weer proberen om centrale inkoop te regelen. Dat staat al sinds 2013 op de agenda, maar mislukte omdat niemand bereidheid had om een shared service organisatie en de logistiek daarvoor op te tuigen.

Ben benieuwd wat de effecten zullen zijn van de in totaal 100 miljoen die ordinair wegbezuinigd gaat worden. En ik hoop dat Rhuggenaath en zijn kabinet daar ook benieuwd naar zijn; in het groeiakkoord is het niet beschreven.

Tenslotte gaat het mes in de subsidies en bijdragen van de overheid om 10 miljoen binnen te halen. Daar, in het subsidieveld, gaat inderdaad veel geld verloren. Vraag maar aan sportstichting FDRS (;-). De subsidieverordening bestaat al decennialang, maar handhaving is nooit het sterkste punt geweest. Opeenvolgende subsidies kunnen na april volgend jaar afgeschoten worden omdat er geen verslag op binnen is gekomen. Had al heel lang moeten gebeuren, dus hopen dat het nu wel lukt…

Alles bij elkaar moet op de hierboven beschreven manier zo’n 135 miljoen de staatskas binnenlopen.

Belastingen

Er ligt nog zo’n 75 miljoen gulden aan achterstallige belastingen op straat. Op het gebied van vergunningen en leges praten we over 25 miljoen en als de aangifteplicht onroerende zaakbelasting als een tierelier loopt, komt er nog eens 11,3 miljoen extra binnen.

In totaal dus 111,3 miljoen gulden. Maar let op, jij gaat de rekening betalen: vergunningen worden onder de noemer van indexering verhoogd. Ook je paspoort en je sedula gaan dus (fors) in prijs omhoog.

Verhoging inkomsten overheid

Het venijn zit in de staart. Deze laatste post, inkomstenverhoging, is zo genoemd omdat die lekker bekt voor de overheid. Maar wat er mee bedoeld wordt, is: lastenverzwaring voor burgers en bedrijven.

Al vanaf komende maand, ga je dit merken. De accijnzen op alcohol en tabak gaan fors omhoog. Je moet natuurlijk wel in een zelfde tempo blijven roken en drinken, anders heeft de overheid er niets aan. Al met al moet dat 51 miljoen opleveren.

De omzetbelasting bij invoer gaat dit jaar van 6% naar 9%. Dat moet 40.1 miljoen opleveren. Op 1 januari moet het belastingstelsel zijn aangepast en dan moet dat de komende 2 jaar 175 miljoen opleveren. Mocht die hervorming niet lukken, dan blijft de 9% maatregel nog een jaartje langer geldig voor hetzelfde bedrag.

En o ja, de vuilnisman wordt duurder. Je betaalt al 22 jaar lang 20 piek, dat wordt straks 35 gulden. De verhoging van de afvalstoffenheffing moet 19,3 miljoen opleveren. Dat is tenminste, als een deel niet terugvloeit naar Selikor. Die willen wel weer eens nieuwe auto’s kopen en een duurzamere bedrijfsvoering inzetten.

Structurele maatregelen en hervormingen

Tot zover zijn de maatregelen globaal geïdentificeerd, becijferd en dus meetbaar. In het tweede deel van de groeistrategie zijn maatregelen opgenomen die meer op een wensenlijstje of goede voornemens lijken. Daarvan hebben we er in de loop van de jaren al een aantal de revue zien passeren zonder dat iemand van de regering daarop geacteerd heeft.

Er wordt een heroverwegingsoperatie gestart onder aanvoering van Kenneth Gijsbertha. De heroverweging gaan over budgettaire doelmatigheid. Onder meer bedoeld om de portemonnee van elke minister op tijd weer dicht te doen. Maar concrete doelen ontbreken, laat staan meetbare prestatie-indicatoren. Dat hebben we helaas maar al te vaak gezien de afgelopen jaren.

Om te zorgen dat er weer een goedgekeurde jaarrekening komt in 2021 (!) gaat de ambtelijke top en het middenkader van het ministerie van Financiën versterkt worden, inclusief de benoeming van een secretaris-generaal.

Zo gaat ook het subsidiebeleid op de schop en komt er een zorgautoriteit, die belast wordt met toezicht op de zorgmarkt en zich bezig gaat houden met de tarief- en prestatieregulering. Er komt ook toezicht op de zorgverzekeraars en ontwikkeling van wetgeving in de zorg.

Duurzame economische ontwikkeling

De titel van dit document is ‘groeiakkoord’. Wie de paragrafen over economische ontwikkeling doorneemt, ziet ook hier dat niets gekwantificeerd is. Geen prestatie-indicatoren ontwikkeld zijn, die een aanzet zouden moeten geven naar overigens zeer zwak geformuleerde targets.

Net als bij de structurele maatregelen ontbreekt het niet aan ambitie maar grossiert het groeiakkoord in vaagheden.

Concreet

De lasten verzwarende maatregelen en enkele bezuinigingen zijn netjes met bedragen in een tabel opgenomen, Maar de duurzame economische groeimaatregelen zijn met leuke gezellige ambtelijke tekst omschreven. Nergens is opgenomen wat het moet opleveren aan pecunia’s.

We gaan ambtenaren ontslaan, de bedrijvigheid gaat minder worden, de werkgelegenheid gaat omlaag, maar we gaan wel eerst door TNO een studie laten doen naar duurzame energie. Pas dan gaan we eventueel rendabele projecten opzetten. En pas daarna gaan we dus kijken of er nieuwe werkgelegenheid gaat ontstaan.

We gaan een beleidskader vaststellen om de arbeidsmarkt te flexibiliseren. Daarna een actieplan uitvoeren en dan samenhang creëren tussen arbeidsmarkt, onderwijs en migratie.

Begrijp me goed. Allemaal hele goede ideeën en we moeten alles absoluut een keer doen. Maar waarom niet concreet geformuleerd? Nu lijkt het wel of we een patiënt hebben met overal wondjes en ziektes. Hij ligt eindelijk in het Sehos; daar gaan we hem eerst de belastingaanslagen voorschotelen, daarna zijn vrouw ontslaan die voor het inkomen moet zorgen. En vervolgens gaan we na onderzoek kijken of we een medicijn voor hem hebben gevonden…..

Tenslotte

Dan heb ik het nog niet eens gehad over het feit dat dit ‘Groeiakkoord’ een gezamenlijk document is en de aanwijzing een Koninklijk Besluit, waaraan Curaçao zich beide committeert en waarmee het tegelijkertijd het College financieel toezicht zou kunnen negeren.

Want als minister van Financiën, Kenneth Gijsbertha, zich keurig aan de afspraken in dit akkoord houdt, maar toch de normen in de Rijkswet financieel toezicht niet haalt, wat gebeurt er dan? De rijkswet is van een hogere orde en de aanwijzing is een Koninklijk Besluit, maar ik zie Gijsbertha dan nog wel een bezoekje brengen aan Huis ten Bosch om te vragen: Majesteit, waar moet ik me dan aan houden?

0-0-0

* Het besluit tot aanwijzing wordt door Curaçao aangevochten bij de Raad van State. Het gaat dan primair om het besluit van Den Haag om Curaçao niet in aanmerking te laten komen voor artikel 25, eerste lid van de Rijkswet financieel toezicht. Curaçao ziet de begrotingsproblemen vooral als een gevolg van externe factoren, zoals de Venezolaanse crisis. Het College Financieel toezicht is die mening niet toegedaan en moet veeleer gezocht worden in het eigen handelen van de regering. Ook de regering in Den Haag gaat niet mee in het artikel 25 verhaal, lees het hier.

Download en lees hier:

• Het Groeiakkoord – naar hersteld vertrouwen en voor een welvarend Curaçao
• Kamerbrief met aanwijzing
• Groeiconvenant van januari 2019
• Brief over toepassing artikel 25 Rft