Het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch Gebied heeft zijn naam gewijzigd naar het Cultuurfonds Caribisch Gebied. Hiermee volgt het fonds de ontwikkeling in Nederland, waar het Prins Bernhard Cultuurfonds vorig jaar eenzelfde naamsverandering onderging. 

De naamswijziging in Nederland kwam in een periode waarin prins Bernhard, die in 2004 overleed, opnieuw in het nieuws kwam. In 2022 werd zijn originele lidmaatschapskaart van de NSDAP gevonden, iets wat hij tot aan zijn dood had ontkend. De kaart werd aangetroffen in het privéarchief van de prins op Paleis Soestdijk, geïnventariseerd door Flip Maarschalkerweerd, oud-directeur van het Koninklijk Huisarchief.

Opschudding

Het nieuws over de vondst van de lidmaatschapskaart zorgde voor opschudding binnen het cultuurfonds. “Wij zijn verrast door deze bekendmaking en het bestaan van het document,” verklaarde het fonds destijds. “We gaan op een rij zetten wat dit nieuws voor ons als cultuurfonds betekent.”

De NSDAP, opgericht in 1920, was bekend om zijn extreem nationalistische en racistische ideologie. Prins Bernhard beëindigde zijn lidmaatschap in 1936, het jaar waarin hij zich verloofde met prinses Juliana. De fysieke kaart werd echter nooit vernietigd. Eerder was er al bewijs van zijn lidmaatschap gevonden door Amerikaanse historici, die in 1996 een kopie van de NSDAP-kaart ontdekten.

Het naziverleden van prins Bernhard staat in schril contrast met zijn latere reputatie als verzetsheld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vanuit Londen leidde hij het Nederlandse verzet. Historicus Annejet van der Zijl noemde Bernhards leven “heel gespleten,” waarbij hij na de oorlog zijn imago als verzetsheld heeft gecultiveerd.

Anjers

Het Cultuurfonds, eerder bekend onder namen zoals het Prins Bernhardfonds en Anjerfonds, werd in 1940 opgericht als het Spitfire Fund in Londen om oorlogsmaterieel aan te schaffen. Na de oorlog richtte het fonds zich op cultuur en natuurbehoud. Sinds 1950 reikt het Nederlandse fonds jaarlijks de Zilveren Anjers uit aan vrijwilligers die zich hebben ingezet voor cultuur of natuur.

Het Prins Bernard Cultuurfonds Caribisch Gebied werd in 1953 opgericht voor de Nederlandse Antillen. Tijdens de oprichtingsceremonie hield Prins Bernhard een toespraak waarin hij benadrukte dat culturele invloeden vaak van de ene gemeenschap door de andere worden overgenomen.

Hij legde uit dat het Prins Bernhard Fonds zijn oorsprong eigenlijk vond op Curaçao, dertien jaar eerder, toen het personeel van de olieraffinaderij van de “Koninklijke” onder leiding van J.M. Booy een fonds vormde ter ondersteuning van de geallieerde oorlogsinspanningen. 

Hoewel het fonds om praktische redenen in Londen werd gevestigd, eerde Prins Bernhard Curaçao als de plek waar het idee werd geboren. Hij benadrukte dat het fonds, hoewel het in zijn aard veranderd is, nog steeds de traditie van verantwoordelijkheid en solidariteit voortzet, gesymboliseerd door de witte anjer, een symbool dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in bezet Nederland belangrijk was.

Cultuurprijs

De Caribische editie van het fonds kent een Cultuurprijs om de aandacht te vestigen op het werk van de winnaars en de productie van hoogwaardige prestaties in zes culturele sectoren te stimuleren: geschiedenis en letteren, beeldende & visuele kunst, podiumkunsten, kunst & cultuureducatie, natuurbehoud en monumentenzorg.

Al 58 jaar verleent het Cultuurfonds subsidies aan vele organisaties, groepen en mensen op de zes eilanden en zegt zo bij te dragen aan het culturele welzijn van de inwoners.

Toen Aruba na 1986 uit de Antilliaanse constellatie trad, kozen de bestuursleden ervoor om samen te blijven in één stichting. Na 2010, na het opheffen van de Nederlandse Antillen, kozen de leden wederom ervoor om samen te blijven werken in één stichting om zodoende projecten te kunnen ondersteunen.