Sint-Eustatius kiest op 21 oktober 2020 weer een eilandsraad. Dat zegt staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties in een brief aan de Tweede Kamer.

Een terugkeer naar volledige democratie is nog niet aan de orde. De bewindsman heeft een vier-fasen plan opgesteld, waarbij stap voor stap de Statianen weer eigen bestuur krijgen.

Nederland greep in februari 2018 in op het eiland, nadat een commissie van wijzen had geconcludeerd dat er sprake was van wetteloosheid, financieel wanbeheer, het negeren van ander wettelijk gezag, discriminatie, intimidatie en het nastreven van persoonlijke macht door de politieke groep van Clyde van Putten.

De commissie constateerde dat het bestuur van Sint Eustatius zich had afgewend van de bestaande rechts- en staatsorde en niet meer bereid was de eigenmachtig toegeëigende autonomie weer los te laten.

Vier fases

Volgens Knops is er na de Nederlandse ingreep veel werk verzet en zijn de vraagstukken helder in beeld gebracht. Ook is duidelijk welke verbeteringen nodig zijn. Maar een besluit tot volledig herstel van de democratie en de daarbij behorende reguliere bestuurlijke verhoudingen is volgens de bewindsman nog niet verantwoord.

Het vier-fasenplan beoogd de uiteindelijke bestuurlijke normalisering van het eiland. De eerste fase is het houden van verkiezingen voor een nieuwe eilandsraad. In deze fase is er nog geen bestuurscollege en geen gezaghebber. Regeringscommissaris Mike Franco blijft de taken van deze organen uitoefenen, evenals de overige niet aan de eilandsraad toegekende bevoegdheden.

In de tweede fase krijgt de eilandsraad weer de bevoegdheid om gedeputeerden te benoemen en te ontslaan. Besluitvorming op financieel terrein en de ambtelijke organisatie blijft bij de regeringscommissaris. Er wordt ook in deze fase geen gezaghebber benoemd.

In de derde fase krijgt de eilandsraad en het bestuurscollege het budgetrecht en andere wettelijke bevoegdheden en de verantwoordelijkheid voor de ambtelijke organisatie. Er wordt een gezaghebber benoemd die al zijn taken en bevoegdheden zal uitoefenen. De regeringscommissaris blijft nog enige tijd aan als toezichthouder.

Met de vierde fase wordt de bestuurlijke ingreep van Knops beëindigd en wordt de regeringscommissaris uit zijn functie ontheven.