ORANJESTAD – Het op afstand zetten van overheids-NV’s op Aruba heeft geleid tot een chaos bij die bedrijven. Alleen het elektriciteitsbedrijf WEB lijkt de tand der kritiek te kunnen weerstaan, maar het postbedrijf Post Arubam busbedrijf Arubus en vuilverwerker Selimar zijn zo slecht georganiseerd, dat er geld bij moet en dat er grote financiële risico’s en inefficiënte bestedingen plaatsvinden. De Algemene Rekenkamer benadrukt dat de situatie niet langer houdbaar is.

Zowel de overheid als de instellingen zelf moeten dringende hervormingen doorvoeren om transparantie en verantwoording te verbeteren en politieke inmenging te vermijden. De huidige situatie vraagt om fundamentele veranderingen om de controle over overheidsfinanciën te herwinnen en publieke belangen beter te dienen.

De Algemene Rekenkamer concludeert dat er sprake is van ondermaatse bedrijfsvoering bij de onderzochte instellingen, zoals Arubus N.V., Post Aruba N.V. en Serlimar. De inkomsten bij deze bedrijven zijn niet eens voldoende om de personeelskosten te dekken. Daarnaast hebben deze instellingen over de jaren heen allemaal een belastingschuld opgebouwd door het niet afdragen van loonbelasting en sociale premies van het personeel.

Hoewel uit onderzoek wel blijkt dat de vijf onderzochte verliesgevende instellingen een aantal stappen hebben gezet om in control te raken, zijn zij op dit moment nog niet ‘in control’. Bij de meeste instellingen ontbreekt het ook aan beleidsdoelen, risicoanalyses en verantwoordingsinformatie.

Vrijblijvendheid

Premier Evelyn Wever-Croes heeft inmiddels gereageerd op het rapport en roept op tot concrete voorstellen voor verbetering. Maar de Algemene Rekenkamer benadrukt dat de verantwoordelijkheid bij de regering ligt om een samenhangend integraal verbeterplan op te stellen. De Staten moet alert blijven en periodieke verantwoording eisen. Acties zijn nodig om een duurzame oplossing te vinden en de huidige situatie te verbeteren.

Het is volgens de Rekenkamer duidelijk dat er geen ruimte meer is voor vrijblijvendheid. De toekomst van de instellingen op afstand en hun impact op de maatschappij hangt af van snelle en doeltreffende hervormingen.

• lees hier het hele rapport van de Rekenkamer